zondag 25 september 2011

Deutscher Archivtag

De afgelopen dagen (21-23 september) organiseerde onze Duitse zustervereniging, de VdA, in Bremen de 81. Deutscher Archivtag, daaraan namen rond de 800 archivarissen deel. Ik was daar bij als vertegenwoordiger van de International Council on Archives en had het voorrecht naar goed Duits gebruik een begroetingswoord uit te spreken bij de opening. Keynote speaker was Heribert Prantl, een in Duitsland heel bekend politiek journalist. Hij sprak over archieven als geheugen van de samenleving en over de belangrijke rol die archief en archivaris spelen in de democratie. De Duitsers waren terecht enthousiast over zijn gloedvol betoog, maar ik hoorde eigenlijk niet zoveel nieuws, ik heb de indruk dat wij al veel langer op die lijn zitten. Aardig was zijn opmerking dat archieven evenals de banken systeemrelevant zijn en daarom kost wat kost met goede budgetten overeind gehouden moeten worden.
In de wandelgangen had ik die eerste dag een onverwachte, interessante ontmoeting met Efim Potivar, voorzitter van de Russische vereniging van archivarissen ROIA. Hij bleek uitstekend Engels te spreken. Pivotar wil heel graag de banden met collega's in het westen aanhalen. Hij vertelde mij dat zijn vereniging niet alleen archivarissen samenbrengt, maar ook historici die onderzoek in archieven doen, de klanten dus. Dat is enigszins vergelijkbaar met de situatie bij onze Britse collega's. Gevraagd naar zijn kijk op de toekomst merkte hij op dat Rusland zich helaas steeds verder richting dictatuur ontwikkelt. Maar, zo zei hij, we zijn al eeuwen niets anders gewend!
De Hongaarse vertegenwoordiger meldde ons dat zijn vereniging mede door internationale druk een luisterend oor heeft gekregen bij de regering. Hij verwacht dat de archieven van de geheime dienst behouden zullen blijven. Opnieuw hoorde ik hoe lastig het voor de Hongaren is om internationaal betrokken te zijn, ieder budget daarvoor ontbreekt. Toch hechten zij bijzonder aan internationale uitwisseling. Maar het blijft dus een moeizaam zoeken naar mogelijkheden.
De tweede congresdag was er onder meer aandacht voor de virtuele studiezaal. Mijn indruk is, dat de Duitsers met het ontwikkelen daarvan nog heel terughoudend zijn. Een van de sprekers zag voorlopig zelfs af van het online verzenden van aangevraagde documenten. Om allerlei juridische redenen stuurt zijn archief papieren kopiëen per post (!). Ik bracht in dat ik verwacht dat binnen tien jaar de fysieke studiezaal op de tweede plaats zal komen en dat we onze dienstverlening primair online zullen verzorgen. Dat leek de Duitsers iets dat zij waarschijnlijk zelf niet meer zouden meemaken (en er waren heel wat veertigers in de zaal...). Voorwaarde, zo werd gesteld, was een digitalisering van alle bestanden, voorlopig een onbetaalbaar karwei. Ik haalde daarop het voorbeeld van het Stadsarchief Amsterdam aan, waar al een paar jaar geleden door Jan Boomgaard is gesteld dat alle stukken digitaal beschikbaar zijn op aanvraag van de klant en dat in Amsterdam dus de virtuele studiezaal functioneert. Uit de zaal kwam direct de reactie dat het wel heel jammer is dat klanten dan niet meer het prachtige stadarchief zouden bezoeken.....
De online dienstverlening van archieven kwam ook aan de orde bij de bespreking van de samenwerking die het Landesarchiv Baden-Württemberg is aangegaan met FamilySearch. Ik spitste hier mijn oren. De samenwerking houdt hier in dat FamilySearch voor scans direct doorlinkt naar het Landesarchiv, dat de akten kosteloos toont. Gedachte van het archief is het presenteren van de bronnen in de juiste context. Eigenlijk een prima optie, ook voor het Gelders Archief.
De laatste congresdag informeerde de directeur van het Keulse stadsarchief, Bettina Schmidt-Czaia, ons over de situatie bij haar archief. Binnenkort zal bekend worden welke architect het nieuwe stadsarchief zal gaan bouwen.Vorige maand is de laatste bergingsactie afgerond, met als resultaat dat 95% van de archiefbestanden nu geborgen is; 22% daarvan is in overzichten opgenomen, maar daarvan is pas 44% geïdentificeerd. De komende jaren zal nog een enorme inspanning verricht moet worden om alle stukken te conserveren en zoveel mogelijk bestanden in het online digitale archief te presenteren. Grootste probleem op dit moment is het gebrek aan archivarissen en restauratoren. Ondertussen is Bettina Schmidt een gewild spreker geworden, binnekort reist zij af naar Taiwan voor een conferentie over archieven en rampen; andere sprekers daar zijn Haïtiaanse collega's....
Tot zover enkele van mijn ervaringen in Bremen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten