In de jaren tachtig deed ik onderzoek naar Leidse elite families in de middeleeuwen om zo een databank op te bouwen voor mijn proefschrift over het Leidse patriciaat. Aardig was dat onder die middeleeuwse elite ook een riddermatig geslacht Van der Spek voorkwam: dat is nu net de familienaam van mijn vrouw. Ik heb in 1984 dan ook een genealogie opgesteld van dat geslacht en die gepubliceerd in het tijdschrift Ons Voorgeslacht. Ik had genoeg bewijzen voor de opstelling van de middeleeuwse familie. De aansluiting van mijn vrouw op deze middeleeuwers was om allerlei redenen zeker, maar hoe die er exact uitzag, bleef hypothetisch. Omdat ik mijn hypothese toch in de genealogische opstelling opnam, ging die een eigen leven leiden. Zolang we in het papieren tijdperk leefden, was dat nog niet zo opvallend. In de opstelling van genealogen werd deze afstamming gewoon opgenomen en uitgewerkt op papier en later steeds vaker opgeslagen in tekst- en databestanden op een lokale computer. Anders werd het toen al die afstammingsreeksen en kwartierstaten op het internet gingen verschijnen. Ik zie nu de fouten in mijn artikel van destijds keer op keer op het web terug. Aan de ene kant bieden de moderne technieken de mogelijkheid om voortdurend teksten bij te stellen, aan de andere kant, eenmaal gepubliceerd lever je jouw materiaal over aan het wereldwijde web en gaat informatie voor altijd een eigen leven leiden.
Als archivaris vind ik dat ik genealogen er op moet wijzen, dat een goede genealogie niet zonder een kritische beschouwing kan van de gegevens die je van anderen overneemt. Dat doe ik nu al in persoonlijke contacten. Maar dat zou ook op het web kunnen natuurlijk; vraag is alleen, valt dat waar te maken?
Wat belet je om op het web anders (of niet) te reageren dan voorheen ? Het voordeel van het web is nu juist dat fouten kunnen worden gecorrigeerd i.t.t. een gepubliceerd artikel waar een rectificatie immers hooguit in een latere uitgave kan worden opgenomen.
BeantwoordenVerwijderenInformatie gaat volgens mij om drie redenen een eigen leven leiden:
BeantwoordenVerwijderen1) er worden vaak alleen conclusies gepubliceerd, dus het resultaat van het onderzoek en niet de bronnen die hebben geleid tot de onderbouwing van een genealogische hypothese.
2) niet iedereen gaat juist om met bronvermeldingen, dus waar informatie ooit is vergaard kan niet meer achterhaald worden.
3) informatie wordt klakkeloos overgenomen zonder deze te controleren (bij de bron en van de conclusie).
Bovenstaande staat mijn inziens los van het publicatie medium, internet hooguit de snelheid waarmee informatie wordt verspreid.
Wil je naar mij reageren met mijn gegeven: Jan van Kan (Johannes Adrianus van Kan gehuwd met Neeltje van der Kwast) Neeltje was een zus van mijn Opa Arie van der Kwast gehuwd met Anna van Dijk via amvanderkwast at gmail.com?
BeantwoordenVerwijderen@Fred Herkenbaar, helaas...
BeantwoordenVerwijderen@Bob Een verschil met vroeger is dat slordig werk bij een papier medium vaak wordt gefilterd door een redactie, en dat dat bij publiceren op internet niet gebeurt. Verder helemaal eens met je opmerkingen!
De vraag is ook: wat is een genealoog? Het is geen beschermde titel, dus iedereen mag hem zomaar gebruiken. Wie net met onderzoek begint, krijgt al snel de indruk dat kwantiteit belangrijker is dan kwaliteit. En dat wordt nog eens in de hand gewerkt door allerlei stamboomsites die om het hardst roepen dat ze de meeste familienamen hebben. De miljoenen vliegen je vaak om de oren. Tegen dat soort kakelpraat zou ook eens opgetreden moeten worden.
BeantwoordenVerwijderenEn dan zijn er natuurlijk de regelrechte oplichters, die de goedgelovige mens wel even een familiewapen of een gegarandeerde afstamming van Karel de Grote willen aansmeren. En wie trappen daar in? De mensen die bijvoorbeeld geloven dat Karel de Grote familie is van Alexander de Grote...
Volgens mij is de echte lol van genealogie juist dat je, als je goed zoekt, weer net een stapje verder komt dan een ander. Of hem natuurlijk kunt vertellen dat zijn reeks niet klopt (maar dat je wel het juiste antwoord voor hem hebt gevonden), De basis van elke vorm van onderzoek is in ieder geval dat je je bronnen goed checkt. Beschermde titel of niet, degene die dat niet doet kan zichzelf als onderzoeker nauwelijks serieus nemen.
BeantwoordenVerwijderen