tag:blogger.com,1999:blog-89208194859543021162024-03-13T13:36:41.953-07:00Freds blogFred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.comBlogger69125tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-23076618068283775042016-09-11T23:28:00.001-07:002016-09-12T03:59:48.441-07:00Seoel 2016. Het ICA Internationale Archiefcongres<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-_wBvV2i7can0QD6SczHFTqyL2A1RSfyFDnD5rNjuwB8K_QLmfCFEbbxZO73moSD1s6UIx7bGIGvZCTJ-EDPAHzQ1fhapRgh-K8i9mazwVk3Eila-6-mk2RX_N2FHd-PwecvlcH2iTfo/s1600/IMG_9683.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-_wBvV2i7can0QD6SczHFTqyL2A1RSfyFDnD5rNjuwB8K_QLmfCFEbbxZO73moSD1s6UIx7bGIGvZCTJ-EDPAHzQ1fhapRgh-K8i9mazwVk3Eila-6-mk2RX_N2FHd-PwecvlcH2iTfo/s320/IMG_9683.JPG" width="320" /></a></div>
<br />
Vorige week bracht ik door in Seoel voor het vierjaarlijkse archiefcongres van de<span style="color: yellow;"> <a href="http://www.ica.org/"><span style="color: yellow;">International Council on Archive</span><span style="background-color: white;"><span style="color: yellow;">s</span></span></a> </span>(ICA). Daar verzamelden zich bijna 2.000 collega's, een voor ons vakgebied prachtig aantal. Voorafgaand aan het congres nam ik deel aan de gebruikelijke vergaderingen van het dagelijks bestuur van de ICA, van de ICA Executive Board en van de programmacommissie die beslist over de inzet van projectgelden. Voor een laatste keer zat ik de vergadering voor van het bestuur van de ICA sectie voor beroepsverenigingen SPA. Na twee termijnen kwam aan mijn bestuurslidmaatschap een einde en daarmee ook aan mijn betrokkenheid bij het ICA-bestuur. Als voorzitter ben ik opgevolgd door de Noorse Vilde Ronge, een enthousiaste en actieve collega bij wie ik de SPA in goede handen achterlaat. De KVAN wordt voortaan in het bestuur vertegenwoordigd door Bert de Vries, gemeentearchivaris van Amsterdam. Zo blijft Nederland traditiegetrouw bij de SPA betrokken.<br />
Zelf hoop ik aan de internationale archiefgemeenschap een bijdrage te kunnen blijven leveren als voorzitter van de <a href="http://www.ica.org/en/fida-board-trustees"><span style="color: yellow;">FIDA</span></a>, het internationale fonds voor de ontwikkeling van het archiefwezen in 'under resourced countries', zo ongeveer de landen die vroeger als Derde Wereld werden aangeduid. Ik heb in Seoel dit voorzitterschap overgenomen van Sarah Tyacke, de vroegere nationale archivaris van het Verenigd Koninkrijk. Het fonds heeft regelmatig met een relatief gering bedrag het verschil weten te maken voor verschillende collega's. Heel concrete projecten zijn mede door dit fonds tot een goed einde gebracht. Ik zet mij daar de komende jaren graag voor in. Donaties voor dit fonds zijn overigens altijd welkom! Ga daarvoor naar de <span style="color: yellow;"><a href="http://www.ica.org/en/our-fundraisers"><span style="color: yellow;">website</span></a></span>.<br />
Het was voor de archiefsector in Korea een enorme opsteker dat het congres daar werd gehouden: de premier vond het belangrijk genoeg om bij de opening aanwezig te zijn en sprak een boodschap uit waarin hij zich committeerde aan goed records management en openheid. Of dat laatste daadwerkelijk zal gebeuren is nog wel de vraag. Bestuursleden van KARMA, de belangrijkste vereniging van archivarissen en records managers in Korea, waren kritisch. Regelmatig blijkt de openheid die zij nastreven voor archieven niet te stroken met het beleid van het <a href="http://www.archives.go.kr/english/about/message.jsp"><span style="color: yellow;">Nationaal Archief</span></a>, d.w.z. de regering. Een voorbeeld daarvan is het zinken van het schip de 'Sewolho' op 16 april 2014. Daarbij bracht de bemanning zich in veiligheid en liet de passagiers aan hun lot over. 304 mensen, voornamelijk studenten, kwamen om. Oorzaak van de ramp was een teveel aan vracht aan boord, vracht die in opdracht van de regering werd vervoerd. Die deed er vervolgens alles aan om het gebeuren in de doofpot te stoppen. Inmiddels is een brede burgerweging 'Remember 4.16' op gang gekomen, gesteund door archivarissen, die een herdenkingssite heeft opgezet, met veel documenten ingebracht door nabestaanden en anderen.Lastig voor het opereren van het Nationaal Archief is overigens de directe bemoeienis van de regering. De president van het Nationaal Archief wisselt ieder jaar en behoort tot het politieke establishment.<br />
<br />
Het congresprogramma bood een scala aan onderwerpen, met, zoals tegenwoordig meestal, veel aandacht voor de digitale ontwikkelingen. Zelf heb ik behalve sessies die ingingen op de relatie tussen overheidsadministratie en archief, voornamelijk zittingen bijgewoond over mensenrechten en transparante overheid. Zo was ik bij een lezing over de archieven van het <a href="http://www.unmict.org/"><span style="color: yellow;">MICT</span></a>, het United Nations Mechanism for International Criminal Tribunals. Daarover werd een mooi verhaal gehouden. Maar terecht merkte Erik Ketelaar op dat de bescheiden die hier toegankelijk worden gemaakt, niet het hele verhaal vertellen. De achterliggende stukken van de aanklager en aantekeningen van de rechtbank blijven buiten beschouwing, alleen de aan de vonnissen gerelateerde stukken worden onder voorwaarden toegankelijk gemaakt.<br />
Tijdens een bijeenkomst rond gedeeld erfgoed kwam het tot scherpe discussies. Waar collega's uit de westerse wereld 'shared heritage' een goede term vinden voor bijvoorbeeld de archieven van de VOC, sprak de nationale archivaris van Algerije dit tegen: hij is van mening dat het veeleer gaat over gestolen erfgoed, waar de voormalige koloniën een uitsluitend recht op hebben.<br />
Interessant was een lezing over operatie <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Operation_Condor"><span style="color: yellow;">Condor</span></a>. Dit betrof een samenwerking van veertig jaar geleden, waarbij de geheime diensten van de toenmalige Zuidamerikaanse dictaturen besloten voortaan gezamenlijk op te trekken bij het opsporen en vervolgen van hun tegenstanders, ook buiten Latijns-Amerika. UNESCO heeft zich de afgelopen jaren ingezet voor het toegankelijk maken van de archieven van operatie Condor om voor de slachtoffers gerechtigheid te brengen. In dit kader maakten ook de VS bescheiden die betrekking hebben op de Latijns-Amerikaanse regimes openbaar. Teleurstellend was dat daarbij zoveel werd afgeplakt, dat deze openbaarheid eigenlijk weinig voorstelde....<br />
<br />
Met het oog op het congres organiseerde de SPA een film festival over promotie van onze professie, met heuse SPA Oscars. Collega's werden afgelopen winter opgeroepen om films in te dienen. Uit 70 inzendingen koos een jury, bestaande uit het SPA bestuur, <span style="color: yellow;"><a href="http://www.arkivrad.no/the-spa-film-festival-2016-the-winners"><span style="color: yellow;">winnaars</span></a> </span>voor drie categorieën. Daarnaast boden we de gelegenheid om online te stemmen voor een publieksprijs. Die werd overweldigend gewonnen door de collega's in <span id="goog_500451081"></span><a href="https://www.youtube.com/watch?v=h9p4dAuklKo"><span style="color: yellow;">Tiel</span></a><span id="goog_500451082"></span>, die een film hadden geproduceerd samen met Erfgoed Gelderland. Een prachtige opsteker voor Regionaal Archief Rivierenland!<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj30phnpojfG1cRODG8mqx9WsAthD2bSLlo6PyNzc02sJmrNqDinkdu76Nhr_8BgjQf2CElKh55IaqZURw8mgZVWg8avaZ_b9Xo1WHJOuHiXWuDei3Y-EDZVD6CexN5H3XErfhgk9Ady2Q/s1600/FullSizeRender.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="213" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj30phnpojfG1cRODG8mqx9WsAthD2bSLlo6PyNzc02sJmrNqDinkdu76Nhr_8BgjQf2CElKh55IaqZURw8mgZVWg8avaZ_b9Xo1WHJOuHiXWuDei3Y-EDZVD6CexN5H3XErfhgk9Ady2Q/s320/FullSizeRender.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
Na afloop van het congres bezocht ik de Seoel-vestiging van het Nationaal Archief. Tot mijn verbazing waren alle afdelingen die ons ontvingen goed bemenst, het leek een doorsnee werkdag. Later bleek dat alle collega's was opgedragen om deze zaterdag te komen werken, want lege afdelingen zouden een slechte indruk maken. Ik vraag me af of wij onze collega's zover zouden krijgen!<br />
Interessant was het om te zien hoe zij het behouden van analoge en digitale bestanden regelen. Dat doet het Nationaal Archief door het op grote schaal scannen maar ook door microverfilming, daar werkt een grote afdeling aan. In mijn ogen is dat laatste achterhaald, maar zij beschouwen het als de meest duurzame wijze van behoud. Dan gaat het in Singapore heel anders, daar wordt van nationaal archivaris Eric Chin, verwacht zo vertelde hij, dat hij de stukken scant en de originelen vernietigd.<br />
Een bijzonder staaltje van vernuft werd ons bij het Nationaal Archief getoond. Het gebouw ligt midden in de bossen, waar nogal eens brand uitbreekt. Om het depot te beveiligen, begint bij brand vanaf het dak een gigantische waterval langs alle gevels te spuiten die naar het bos zijn toegekeerd. Zo blijft eventueel vuur op afstand.<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEguULUrBfST8qMUOyuLFOS7l7qeFkmNKThDNyOCuTypGXDJmde10O4mXWfar-Z5Yo3HHKefNlO_sKJTtJBFd8GccfgC80RDGF7-WYZ5F24t94hipUagH76FSO-K8Iuun1NAHWjiZRiuw2M/s1600/IMG_9777.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEguULUrBfST8qMUOyuLFOS7l7qeFkmNKThDNyOCuTypGXDJmde10O4mXWfar-Z5Yo3HHKefNlO_sKJTtJBFd8GccfgC80RDGF7-WYZ5F24t94hipUagH76FSO-K8Iuun1NAHWjiZRiuw2M/s320/IMG_9777.JPG" width="320" /></a></div>
<br />
Het bezoek aan Seoel was inspirerend en leverde veel stof tot overdenken op. Over vier jaar is er weer gelegenheid om een dergelijk wereldcongres mee te maken, dan in Abu Dhabi in de Verenigde Arabische Emiraten. Wie niet zo lang wil .wachten, kan deelnemen aan de jaarlijkse, kleinschaliger bijeenkomst in Mexico Ciudad, volgend jaar oktober.<br />
<div>
<br /></div>
Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-44719295009154780762016-04-24T23:56:00.002-07:002016-04-24T23:56:46.960-07:00Vergaderingen International Council on Archives in ParijsVorige week vergaderde ik met de Raad van Bestuur van de International Council on Archives (ICA) in Parijs. Verschillende belangrijke kwesties stonden op de agenda. Allereerst de betrokkenheid van de ICA bij de <a href="http://www.opengovpartnership.org/"><span style="color: yellow;">Open Government Partnership</span></a>. Deze beweging startte in 2011 als platform voor hervormers die hun eigen overheden meer transparant willen maken. Inmiddels nemen 69 landen deel, waaronder Nederland. Besloten werd tot grotere betrokkenheid van de ICA bij deze beweging, o.m. door deelname aan bijeenkomsten, dit vanuit het oogpunt dat deze beweging goede kansen biedt om records management hoger op de agenda te krijgen, in het bijzonder in Afrika. Toevallig nam terwijl de ICA over dit onderwerp vergaderde de Tweede Kamer de <a href="https://www.eerstekamer.nl/wetsvoorstel/33328_initiatiefvoorstel_voortman"><span style="color: yellow;">Wet Open Overheid</span></a> aan.<br />
Ook werd in Parijs gesproken over de betrokkenheid van de ICA bij de<br />
<span style="color: yellow;"><span style="color: yellow;"><span style="color: yellow;"><a href="http://www.wipo.int/policy/en/sccr/"><span style="color: yellow;">Standing Committee on</span></a> </span><a href="http://www.wipo.int/policy/en/sccr/"><span style="color: yellow;">Copyright and Related Rights</span></a></span> </span>SCCR, onderdeel van de <a href="http://www.wipo.int/"><span style="color: yellow;">WIPO</span></a>. De ICA heeft een vertegenwoordiger in de SCRR, Jean Dryden. Zij geldt als bijzonder deskundig, mede omdat zij voor Canada deelneemt aan de besprekingen van de <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Trans-Pacific_Partnership_intellectual_property_provisions"><span style="color: yellow;">Trans-Pacific Partnership</span></a>, een verdrag waarover onderhandeld wordt door o.a. de Verenigde Staten, Canada, Australië, Japan, Australië en Nieuw-Zeeland. en dat mede betrekking heeft op copyright en naburige rechten. Binnen de SCCR wil de ICA een stevige positie innemen. Belangrijk zal het zijn om met voldoende voorbeelden te komen van de problemen waar de archieven zich voor gesteld zien bij het beschikbaar stellen van archieven en collecties op het internet.<br />
Ook de deelname van de ICA aan het UNESCO-project <a href="http://www.ica.org/en/networking/about-unescopersist"><span style="color: yellow;">Persist</span></a>, gericht op digitale duurzaamheid met vooral aandacht voor software en besturingssystemen, kwam aan de orde. Dit jaar moeten besluiten worden genomen om tot een blijvende organisatie te komen. Het ligt voor de hand dat de ICA hier een belangrijke rol in gaat spelen, maar alvorens stappen te zetten wordt allereerst een risicoanalyse ondernomen.<br />
In Parijs werd ingestemd met een uitbreiding van de zgn. Basic Principles on the Role of Archivists in Support of Human Rights tot records managers. Een tekstwijziging van de sectie voor beroepsverenigingen SPA hiertoe werd aangenomen. Uitgangspunt is dat deze principes evengoed gelden voor records managers als voor archivarissen en dat de ICA beide functionarissen bedient. Probleem is nog wel dat de principes zaken bevatten die het voor nationale archivissen moeilijk maakt om ze te onderschrijven vanwege de politieke implicaties. Daarom krijgen de Basic Principles waarschijnlijk de status van richtlijn en niet meer.<br />
<br />
In de marge van de bijeenkomst voerde ik gesprekken met collega's, bijvoorbeeld met Vladimir Tarasov, adjunct-directeur van het <a href="http://statearchive.ru/"><span style="color: yellow;">Archief van de Russische Federatie</span></a>. Hij vertelde mij dat het Archief tot voor kort ressorteerde onder het ministerie van Cultuur. Dat leidde echter herhaaldelijk tot problemen als zijn instelling zich bemoeide met het records management bij andere ministeries. Ook was het ministerie te zeer gericht op de erfgoedaspecten van het archiefwerk. Uiteindelijk hakte president Poetin de knoop door, voortaan is het Archief direct aan hem verantwoording verschuldigd. Dit leidde direct tot budgetverruiming en hogere salarissen. Tarasov is heel tevreden over Poetin omdat de president werkelijk geïnteresseerd is en voor speeches ook gebruik maakt van het Archief.<br />
Toen ik aanroerde dat het Westen bijzonder kritisch is over Poetin, bracht hij in dat dit een gevolg is van de informatieoorlog tussen West en Oost die door de Verenigde Staten is ontketend. Er is weldegelijk ruimte voor een ander geluid, bijvoorbeeld in televisieuitzendingen. Voor de VS had hij geen goed woord over, de Amerikaanse deskundigen die in de jaren negentig Rusland hadden geadviseerd stonden in zijn ogen aan de basis van de grote economische crisis destijds. Bovendien ziet hij de Amerikanen als de veroorzakers van alle ellende in het Midden-Oosten, terwijl Poetin in Syrië voor de grote ommekeer heeft gezorgd. Tarasov vindt dat het Westen met twee maten meet. Dat Serviërs zoals Mladic werden veroordeeld deugt niet, omdat er geen Bosniërs werden berecht. Ook het voortbestaan van de NAVO is een slechte zaak. De Sovjet-Unie was uiteengevallen maar de NAVO bleef en breidde zelfs in oostelijke richting uit. Discussies met Tarasov leidden nergens toe, behalve als die over archiefinhoudelijke onderwerpen gingen...<br />
<br />
De ICA vergaderingen in Parijs waren nuttig, een aantal goede stappen werd gezet die de sector verder kunnen helpen in de digitale wereld.Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-11212074632359507442016-04-04T00:20:00.000-07:002016-04-04T00:20:06.765-07:00Vergadering ICA Section on Professional Associations in het Franse TroyesVorige week (29/3-1/4) vergaderde ik met het bestuur van de sectie voor beroepsverenigingen (SPA) van de <a href="http://www.ica.org/"><span style="color: yellow;">International Council on Archives</span></a> in het Franse Troyes. Ook nu combineerden we onze vergadering met deelname aan een congres in het gastland, dit keer het <a href="http://forum2016.archivistes.org/"><span style="color: yellow;">Forum des Archivistes</span></a>, het tweejaarlijkse Franse congres van archivarissen.<br />
Het SPA-bestuur hield zich vooral bezig met het jureren van de inzendingen voor het <a href="http://www.arkivrad.no/the-spa-film-festival-on-archives-and-records-management"><span style="color: yellow;">ICA SPA Filmfestival</span></a> in Seoul Heel mooi dat zovelen films hebben ingezonden. Binnenkort zullen de nominaties worden gepresenteerd, drie voor elke categorie: archieven, records management en humor. Tijdens het <a href="http://www.ica2016.com/eng/"><span style="color: yellow;">ICA Congres in Seoul</span></a> zullen de winnaars bekend worden gemaakt. Bovendien zullen dan zowel de congresdeelnemers als collega's thuis online hun stem kunnen uitbrengen voor de toekenning van de publieksprijs.<br />
Het SPA-bestuur boog zich verder over de Basic Principles on the role of archivists in support of human rights. Een eerste concept van dit document werd al in 2013 geformuleerd. Van meet af aan heeft SPA ingebracht dat deze principles zich ook moeten uitstrekken over records managers. Daarvoor werd steun ontvangen van de Executive Board van de ICA. Tot op heden is records management echter nog steeds buiten beschouwing gebleven, daarom zal het SPA bestuur in april een voorstel indienen tot wijziging bij de Program Commission van de ICA, het voor deze Basic Principles uiteindelijk verantwoordelijke orgaan, zodat hopelijk dan het concept definitief kan worden. Probleem daarbij is nog dat het zo geheten Forum of National Archivists (FAN) niet bijster gelukkig is met de Principles. Een aantal archivarissen vreest problemen met de eigen regering als zij zich achter dit document scharen. Daarom zal het uiteindelijke stuk anders dan bijvoorbeeld de Verklaring over Archieven niet door de Algemene Ledenvergadering worden aangenomen, maar de status krijgen van aanbevolen leidraad.<br />
Een ander onderwerp dat werd besproken was het nieuwe <a href="http://www.ica.org/en/our-professional-programme/africa-programme"><span style="color: yellow;">ICA Afrika Programma</span></a>. Alle secties is gevraagd daaraan bij te dragen. Besloten is om ons te wenden tot onze Afrikaanse leden, om te vernemen waaraan zij behoefte hebben, zodat vervolgens gericht een voorstel kan worden uitgewerkt.<br />
<br />
Interessant was de ontmoeting met vertegenwoordigers van de verschillende verenigingen van studenten en afgestudeerden archivistiek. Elke universiteit waar archivistiek wordt gedoceerd, kent zo'n vereniging. Die zetten zich momenteel vooral in om de opleiding beter te laten aansluiten op de (digitale) praktijk.<br />
<br />
De leden van het SPA-bestuur namen daarnaast deel aan enkele onderdelen van het congresprogramma. Daarbij bleek mij dat de Fransen zich bijzonder richten op online dienstverlening, open data en de belemmeringen die privacywetgeving met zich meebrengt. Wat dat laatste betreft, de Franse wetgeving is ook wel bijzonder strikt, huwelijksakten bijvoorbeeld mogen pas na 75 jaar online worden geplaatst, na 100 jaar mogen de indexen daarop via een intranet openbaar worden gemaakt en pas na 120 jaar mogen die indexen beschikbaar worden gesteld via het internet.<br />
Zelf hield ik een lezing over de ontwikkelingen bij het Gelders Archief (Les Archives de Gueldres au 21e siècle. - Une nouvelle oriëntation). Daar was veel belangstelling voor en de reacties waren enthousiast. Vooral mijn pleidooi voor het opleiden van de digitale archivaris en het nastreven van gemeenschappelijke oplossingen voor het e-Depot kregen veel bijval.<br />
Zoals bij de meeste congressen werd ook in Troyes een galadiner georganiseerd. Na afloop trad een uitstekende coverband op waarbij enthousiast werd gedanst, ook door ondergetekende. Ik kijk dan ook uit naar het <a href="http://kvan.nl/jubileumcongres"><span style="color: yellow;">jubileumcongres van de KVAN</span></a> waar naar verluid ook gedanst kan worden!<br />
<br />
<br />Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-57869172801627697072015-09-30T06:41:00.003-07:002015-09-30T06:42:08.306-07:00ICA congres in het teken van verandering<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm;">
<span style="background-color: black;"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; font-size: 13.5pt;">Van 25 tot 30 september nam ik deel aan
de jaarlijkse bijeenkomst van de<span class="apple-converted-space"> </span><a href="http://www.ica.org/"><span style="color: yellow;">International Council on Archives</span></a> in
Reykjavik, IJsland. Zaterdag en zondag waren vergaderdagen, o.a. met de Raad
van Bestuur van de ICA en de sectie voor beroepsverenigingen SPA. Belangrijk
onderwerp tijdens deze vergaderingen was dse inzet die de ICA wil geven aan de
bevordering van archiefwezen en records management in Afrika</span><span style="font-size: 13.5pt;">. Daarvoor is een strategie geformuleerd
en een werkplan opgesteld. Thema's zijn promotie (advocacy) van het
archiefwezen in de richting van de overheid, onderwijs en training en
bevordering van het netwerk. Er is daarvoor budget beschikbaar en de
verschillende<span class="apple-converted-space"> </span>geledingen van de
ICA hebben zich bereid verklaard hun projecten de komende jaren waar mogelijk
op Afrika te richten. Voorlopig is het nog lastig om van start te gaan omdat de
directeuren van nationale archieven in Franstalig Afrika verklaarden
onvoldoende te zijn betrokken bij het formuleren van de strategie; dat zou
teveel een zaak van de Engelstaligen zijn geweest…... Dat is jammer, want de
collega's die ik spreek vragen om steun en willen het liefst morgen al
met projecten starten.<o:p></o:p></span></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm;">
<span style="background-color: black;"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; font-size: 13.5pt;">Het congres had als thema<span class="apple-converted-space"> </span><a href="http://www.ica2015.is/en/programme"><span style="color: yellow;">Evidence, security and civil rights</span></a>,
dat betekende een focus op informatie en recent gevormd archief. De
congresbijdragen waren gevarieerd. Helaas moest ik een lezing missen over de
lessen die getrokken kunnen worden uit Hillary Clintons omgang met email. Wel
was ik bij de lezing van Joan Soler Jimenez uit Catalonië, hij vertelde ons hoe
zijn vereniging zich inzet voor de aanname van de Verklaring over Archieven
door de verschillende Catalaanse overheden. Hij constateert daarbij dat hoewel
de verklaring inmiddels door de overheid breed wordt gedragen, dit niet
betekent dat diezelfde overheid zich nu meer dan tevoren inzet voor goed
(digitaal) records management. Ondanks de campagne worden de archieven in
Catalonië nog steeds vooral gezien als behoeders van het erfgoed, van bestanden
met historische waarde. De rol van archieven ten behoeve van een transparante
overheid komt nog onvoldoende uit de verf.</span><span style="font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm;">
<span style="background-color: black;"><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; font-size: 13.5pt;">Een sessie verzorgd door
universiteitsarchivarissen was in dit verband interessant. In meerderheid
herkenden de Amerikanen onder hen zich niet in het op recente informatie
gerichte congresthema, omdat de oriëntatie van hun werk nu juist het erfgoed
is. Zij beheren afgesloten archieven en zijn niet gediend met campagnes gericht
op het belang van archieven voor de democratie. De archivaris van<span class="apple-converted-space"> </span>de universiteit Paris Diderot,
Charlotte Maday, liet<span class="apple-converted-space"> </span>een heel
ander geluid horen. Zij is eigenlijk meer records manager dan archivaris, want
de bestanden die zij beheert worden op termijn overgedragen aan het Franse
Nationaal Archief. De universiteitsarchivarissen die aan het woord kwamen
vertelden desgevraagd dat zij vrijwel geen rol hebben in het behoud van
onderzoeksdata. Die berusten nog onder de onderzoekers of hun instituten. Ik
bedacht dat in Nederland gelukkig al heel lang aan de weg wordt getimmerd door<span class="apple-converted-space"> </span><a href="http://www.dans.knaw.nl/"><span style="color: yellow;">DANS</span></a> en
zijn voorlopers.</span><span style="font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm;">
<br /></div>
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm;">
<span style="background-color: black;"><span lang="EN-US" style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; font-size: 13.5pt;">Zelf had ik een
rol in de presentatie van het<span class="apple-converted-space"> </span><a href="http://unesco.nl/digital-sustainability"><span style="color: yellow;">UNESCO PERSIST</span></a> project
(Platform<span class="apple-converted-space"> </span>to Enhance the
Sustainability of the Information Society Transglobally).<span class="apple-converted-space"> </span></span><span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; font-size: 13.5pt;">Dit project beoogt de bevordering van de
duurzaamheid van het digitale erfgoed en is onderdeel van het UNESCO Memory of
the World Programme. Momenteel wordt gewerkt aan twee projecten, een software
heritage platform en richtlijnen voor de selectie van digitale bestanden die
voor behoud in aanmerking komen, zowel in de sfeer van archieven, bibliotheken
als musea. Doel van het platform is om via virtuele machines oude software weer
tot leven te wekken. Daartoe wordt de samenwerking gezocht met grote
IT-bedrijven zoals Microsoft. Die worden onder meer opgeroepen om hun oude
besturingssystemen beschikbaar te stellen, zodat daarop verouderde software
weer kan werken. In Reykjavik was tijd<span class="apple-converted-space"> </span>ingeruimd
voor het bediscussiëren van de concept-richtlijnen. De tekst die werd
voorgelegd had nog een groot 'bibliotheek'gehalte, maar dankzij de inzet van
collega's in Reykjavik komt daar nu verandering in. In november zullen de
richtlijnen worden gepresenteerd tijdens UNESCO's algemene conferentie. Daar<span class="apple-converted-space"> </span>zal ook in samenwerking met<span class="apple-converted-space"> </span><a href="https://olivearchive.org/"><span style="color: yellow;">Carnegie
Mellon University</span></a> een voorbeeld van een virtuele machine worden
getoond.</span><span style="font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></span></div>
<div style="margin: 0cm 0cm 0.0001pt;">
<br /></div>
<span style="background-color: black;"><u1:p></u1:p>
<u1:p></u1:p>
<u1:p></u1:p>
</span><br />
<div style="margin-bottom: .0001pt; margin: 0cm;">
<span style="background-attachment: initial; background-clip: initial; background-color: black; background-image: initial; background-origin: initial; background-position: initial; background-repeat: initial; background-size: initial; font-size: 13.5pt;">De ICA maakte het ook dit jaar financieel
mogelijk dat enkele jonge collega's konden deelnemen aan het congres. Bij de
afsluiting lieten zij ons delen in hun ervaringen. Hartverwarmend waren de
woorden van de jonge Nigeriaan Elvis Otobo. Hij hield de zaal voor dat hij
tijdens het congres een sfeer van verandering had gevoeld, die hem sterk had
aangestoken: I feel change! Gewapend met de opgedane kennis en wetend dat
hij niet alleen staat maar kan bouwen op een groeiend netwerk van collega's zal
hij terugkeren naar Nigeria om zich daar als archivaris in te zetten voor zijn
land en voor Afrika. Ik denk dat na zijn woorden ook de criticasters van de ICA
strategie voor Afrika niet anders kunnen dan zich inzetten voor hun continent,
waar nog zoveel te doen is en dus nog heel veel kan worden bereikt. Met de
enthousiaste woorden van deze jonge collega in gedachten ben ik op het
vliegtuig gestapt, klaar om de draad bij het Gelders Archief weer op te pakken.</span><span style="font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span></div>
Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-26831079455581694612015-05-24T05:53:00.001-07:002015-05-24T05:53:18.304-07:00Archiefontmoetingen in Polen (3)<div style="font-size: 17px; text-decoration: -webkit-letterpress;">
<span style="font-size: 17px; text-decoration: -webkit-letterpress;">Op 21 en 22 mei nam het bestuur van ICA SPA deel aan het internationale <a href="http://colloquia.archiwa.gov.pl/"><span style="color: yellow;">Colloquia Jerzy Skowronek Dedicata</span></a> dat jaarlijks wordt georganiseerd door het Poolse Nationaal Archief. Het telde zo'n 75 deelnemers uit vrijwel alle Oost-Europese landen, van Finland tot Rusland en Kroatië. Onderwerp dit jaar was 'Archives in the social environment of the 21st century'. Een aanzienlijk aantal sprekers kwam niet veel verder dan het geven van een overzicht van de stand van zaken bij hun archief. Enkele lezingen sprong er voor mij uit. Daartoe behoorde de presentatie of liever gezegd noodkreet van de directeur van het Nationaal Archief van Bosnië en Herzegovina, Adamir Jerkovic. Zijn archiefbestanden werden bij rellen in februari vorig jaar voor een groot gedeelte verwoest of ernstig beschadigd. Er zijn in zijn land nauwelijks fondsen beschikbaar en hij deed dan ook een dringend beroep op collega's om hem te steunen, zodat de bestanden die nu nog te redden zijn ook daadwerkelijk geconserveerd kunnen worden. Hier heeft de International Council on Archives een rol te spelen lijkt me. Een boeiende presentatie leverde directeur Florin Cîntic van het staatsarchief van de Roemeense regio Moldavië in Iasi. Hij begon met het uitspreken van de hoop dat er een moment zal komen dat de archieven van de republiek Moldavië en die van zijn regio een eenheid zullen vormen, indirect nam hij daarmee politiek stelling. Cîntic is pas recent in de archiefwereld terecht gekomen. Hij trof in Iasi een cultuur van geslotenheid aan, volstrekt niet gericht op het bieden van toegang aan het publiek. Hij beschouwt dit als een erfenis van de communistische periode, toen archieven voor alles het staatsbelang moesten dienen en transparantie niet gewenst was. Hij doet er alles aan om deze onnodige conservatieve cultuur te doorbreken. Daarbij sluit aan wat Elena Romanova, hoofd van de afdeling 'archival science' van het 'All-Russian Research Institute' opmerkte: zelfs nu de communistische commandostructuren niet meer bestaan, zijn archivarissen nog steeds gewend om alle beslissingen op een hoger niveau van goedkeuring te laten voorzien.</span><br />
<span style="font-size: 17px; text-decoration: -webkit-letterpress;">Vrijwel alle sprekers gingen uitgebreid in op de rol die zij spelen op het educatieve vlak, variërend van het organiseren van tentoonstellingen, lezingen, cursussen en rondleidingen tot speciale onderwijsprogramma's. Deze activiteiten ondernemen zij vanuit de optiek dat zo het publiek kan kennismaken met hun archief en het gebruik ervan wordt gestimuleerd. Over de inzet van sociale media repten de meeste collega's maar weinig.</span></div>
<div style="font-size: 17px; text-decoration: -webkit-letterpress;">
<div>
<div style="font-size: 17px; text-decoration: -webkit-letterpress;">
Ik merkte dat we met het Gelders Archief tamelijk ver af staan van de Oost-Europese werkelijkheid. Daar is alles in belangrijke mate gericht op het stimuleren van het fysieke bezoek, terwijl wij zoveel mogelijk de online weg bewandelen. Zelf hield ik een lezing over de oriëntatie van het Gelders Archief op virtuele beschikbaarstelling en op het e-Depot en waagde ik het mijn gehoor voor te houden dat ik op termijn streef naar sluiting van de fysieke studiezaal. Hoe de zaal daarover dacht werd goed verwoord door prof. Andrzej Biermat. Hij refereerde in zijn slotwoord niet concreet aan de lezingen behalve aan de mijne en nam daartegen stelling. De route van het Gelders Archief beschouwt hij als het doorbreken van de band met de klant. Hij gaat daarbij voorbij aan het feit dat met het moderne publiek wel degelijk een band wordt onderhouden, al is die vooral virtueel. Als je je onvoldoende op dit publiek richt, dan verlies je op termijn in mijn optiek het merendeel van je klanten.</div>
<div style="font-size: 17px; text-decoration: -webkit-letterpress;">
Het colloquium bood een goed inzicht in de ontwikkelingen bij onze Oost-Europese collega's. Heel jammer was het dat er vrijwel geen gelegenheid tot discussie werd geboden.</div>
</div>
<div>
<br /></div>
</div>
Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-38739353119439140452015-05-23T15:00:00.000-07:002015-05-23T15:00:30.829-07:00Archiefontmoetingen in Polen (1)Deze week verbleef ik in Warschau voor de vergadering van het bestuur van de sectie voor beroepsverenigingen van de International Council on Archives. Tijdens onze eerste dag, op 18 mei, maakten we kennis met het werk van de <span style="color: yellow;"><a href="http://sap.waw.pl/" style="text-decoration: -webkit-letterpress;"><span style="color: yellow;">Poolse vereniging van archivarissen</span></a></span> . Deze vereniging verzorgt met haar cursusaanbod de opleiding van de archivarissen werkzaam bij kleine instellingen en ondernemingen en geeft boeken en een magazine uit. Daarnaast houdt zij zich ook bezig met het exploiteren van vijf archiefdepots ten behoeve van particuliere organisaties en bedrijven. We bezochten een van de grootste, in Lubna, met een capaciteit van 130 km1. Deze depots zijn een heel belangrijke inkomstenbron voor de vereniging, die daarmee onder meer haar personeelsbestand van 18 medewerkers betaalt. De vereniging is met deze activiteit begonnen toen bleek dat o.m. personeelsdossiers van onderemingen niet goed werden beheerd, waardoor oud-personeel werd benadeeld. De vereniging sprong in het gat in de markt en sloeg twee vliegen in een klap, bestanden bleven zo behouden en de vereniging verdiende geld. De toekomst voor deze activiteit is niet rooskleurig, er zijn kapers op de kust die veel goedkoper kunnen aanbieden, zoals Iron Mountain.<br />
Na Lubna bezochten we het in 2012 geopende nieuwe archiefgebouw van het staatsarchief van Radom. Dit archief beheert conform de Poolse structuur niet alleen de archieven afkomstig van de provincie Radom, maar ook van alle steden en andere lokale overheden binnen de provincie. Een stadsarchief Radom bestaat dus niet. D<span style="font-family: inherit;">eze opzet dateert uit de communistische periode toen alle overheden, op welk niveau ook, als gerelateerd aan de rijksoverheid werden beschouwd. Ook nu nog ressorteren alle archieven na overbrenging onder de rijksoverheid. In Radom wordt zoals in de andere 33 staatsarchieven gedigitaliseerd. Enige zorg van de directeur daarbij is dat het bezoekersaantal van zijn instelling zal teruglopen. Ik geloof niet dat mijn opmerking dat internetbezoekers ook bezoekers zijn hem heeft gerustgesteld..</span><br />
<span style="font-family: inherit;">Interessant was het te horen dat de verschillende staatsarchieven voor al hun processen de risico's in kaart moeten brengen om tot goed risicomanagement te komen. Wat mij daarbij bevreemdde was dat ieder dat voor zichzelf doet. Je zou de processen ook landelijk kunnen verdelen.</span><br />
<span style="font-family: inherit;">Na afloop van de ICA SPA vergadering op dinsdag was er gelegenheid voor een gesprek bij de universiteit van Warschau met studenten geschiedenis die het keuzevak archivistiek hebben gekozen. Zij vertelden over hun langdurige stages bij bedrijven, waar zij in een aantal gevallen de archivering zelfs moesten oopzetten. Zij bleken goed op de hoogte van ISO-standaarden en gebruikten ISAD. Zij wisten van digitale archivering, maar gaven toe dat zij daar in de praktijk niet mee te maken kregen. Hoewel de stages zich in de sfeer van het records management afspelen, hadden de studenten die wij spraken alleen een voorkeur voor een toekomst in het historisch archief. Niet zo vreemd, want via hun studie geschiedenis waren zij op het spoor van de archieven gekomen. De aanwezige Poolse collega hield de studenten voor dat zij ernstig rekening moesten houden met een toekomst in het records management, want het aantal jaarlijks te vervullen possities bij de staatsarchieven is gering.</span>Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-7976085680310562032015-05-23T14:15:00.000-07:002015-05-23T14:15:25.101-07:00Archiefontmoetingen in Polen (2)<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">Woensdag 20 mei vergaderde het ICA SPA bestuur bij het<span style="color: yellow;"> <a href="http://www.aan.gov.pl/index_en.php"><span style="color: yellow;">AAN (Centraal Archief voor Moderne archiefbescheiden)</span></a> </span>. Deze instelling is gehuisvest in het eerste gebouw in Polen dat als archiefgebouw werd ontworpen. Architect is <a href="http://culture.pl/en/artist/bohdan-pniewski"><span style="color: yellow;">Bohdan Pniewski</span></a>. We werden er ontvangen door de directeur, die uitlegde dat modern bij dit archief betrekking heeft op documenten gevormd vanaf 1918, toen Polen de onafhankelijkheid herwon. Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog beheerde de instelling 35 km1 archief. Na de opstand van Warschau lieten de Duitse bezetters het Archief in vlammen opgaan, slechts 3% van de bestanden bleef behouden omdat dit gedeelte tijdelijk elders was ondergebracht.</span><br />
<span style="font-family: Times, Times New Roman, serif;">Na afsluiting van onze vergadering werden we in hetzelfde gebouw rondgeleid door het NAC, </span><a href="http://www.nac.gov.pl/en/node/58" style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"><span style="color: yellow;">het Nationaal Digitaal Archief</span></a><span style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;"> .</span><span style="-webkit-composition-fill-color: rgba(130, 98, 83, 0.0980392); color: rgba(0, 0, 0, 0.701961); font-family: Times, 'Times New Roman', serif; font-size: 17px; text-decoration: -webkit-letterpress;"> </span><span style="font-family: Times, 'Times New Roman', serif;">De verwachting was dat we een gesprek zouden voeren over het Poolse e-Depot, maar dat wat niet het geval. We kregen uitleg over het NAC. Bij deze instelling worden 15 miljoen foto's, 30.000 geluidsbanden en 2500 films bewaard. Bovendien zijn er afdelingen die deze bestanden digitaliseren en scanopdrachten uitvoeren voor andere staatsarchieven. Gevraagd naar de standaarden die worden gehanteerd, kregen we als antwoord dat naar de Angelsaksische landen wordt gekeken, maar dat ook eigen onderzoek wordt gedaan naar de meest geschikte formats en dpi's. Het scannen van geluidsbanden staat nog in de kinderschoenen en is afhankelijk van een medewerker met toevallige kennis van de materie. Van een e-Depot is nog in het geheel geen sprake. Ons werd verteld dat de ontwikkeling van een digitaal depot wel tot de ambitie behoort, maar dat dit vooralsnog toekomstmuziek is.</span>Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-21298592677416355392014-10-16T00:16:00.000-07:002014-10-16T00:16:38.398-07:00ICA Congres Girona: een Catalaans feestjeVan 11-15 oktober nam ik in het Catalaanse Girona deel aan het congres en de vergaderingen van de International Council on Archives. In Girona werd de ICA-koers voor de komende jaren vastgesteld: focus op archieven als essentieel voor good governance, op volgen en beïnvloeden van nieuwe technologieën en op verstevigen van de professie. Martin Berendse nam in Girona afscheid als president en werd opgevolgd door de Australiër <a href="http://www.naa.gov.au/about-us/organisation/leadership/david-fricker.aspx"><span style="color: yellow;">David Fricker</span></a>.<br />
<br />
De setting van het congres was bijzonder. Voertaal was het Catalaans, Spaanse klanken heb ik nauwelijks gehoord. De uitingen van nationalisme waren in de stad overal aanwezig in de vorm van vlaggen, pamfletten en graffiti. Ik heb alleen Catalanen gesproken die voorstander waren van onafhankelijkheid en bij het slotdiner nodigde de burgemeester van Girona ons uit om als toerist terug te komen, naar zijn verwachting zou dat in een ander land zijn....<br />
Het congres was qua deelnemersaantal een groot succes met meer dan 900 aanwezigen, daaronder 32 Nederlanders, meer dan het aantal Amerikanen, Fransen en Duitsers!<br />
De eerste keynote spreker was <a href="http://cellercanroca.com/index.htm"><span style="color: yellow;">Joan Roca</span></a>, een beroemde Catalaanse topkok. Hij vertelde hoe zijn grote culinaire bibliotheek en het goed archiveren van het bereidingsproces van de gerechten voorwaarden zijn om ook in de toekomst tot culinaire hoogstandjes te komen. De laatste keynote werd gehouden door de musicus <span style="color: yellow;"><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Jordi_Savall"><span style="color: yellow;">Jordi Savall</span></a>,</span> die een boeiend verhaal hield over de wijze waarop hij het bespelen van de viola da gamba wist te reconstrueren door grondig (archief)onderzoek, waarbij het niet alleen om muziekstukken ging, maar vooral om de context waarin deze in het verleden waren gespeeld.<br />
Niet alle programma items waren even interessant. Dat waren de gesprekken in de marge van het congres meestal wel. Zo hoorde ik over het Portugese E-depot initiatief <a href="http://www.duraspace.org/keeping-it-real-the%C2%A0roda-platform-repositories-authentic-digital-records"><span style="color: yellow;">RODA</span></a>, dat op open source is gebaseerd. In Nederland heeft het Nationaal Archief gekozen voor<span style="color: yellow;"> <a href="http://preservica.com/"><span style="color: yellow;">Preservica</span></a></span> (vh. Tessella) en dat betekent afhankelijkheid van een commerciële aanbieder. Dat speelt in Portugal dus niet. In een presentatie over het <a href="http://digitalbevaring.dk/det-nationale-bitmagasin/"><span style="color: yellow;">Deense Bit Repository</span></a> bleek dat ook de Denen zich op open source baseren.<br />
De national archivist van Gambia vertelde mij dat een archiefopleiding in zijn land ontbreekt, ook zelf leert hij momenteel 'on the job', net als zijn (maar) vijf collega's. Oplossingen zijn mogelijk online onderwijs waar de ICA aan werkt of de inzet van gepensioneerde collega's als vrijwilligers. De ICA sectie voor professional associations zal zich daar voor gaan inzetten.<br />
Zoals zo vaak ontstonden ook tijdens dit congres misverstanden rond de terminologie. Waar in het ene land onder een archivaris ook een records- of informatiemanager wordt verstaan, is dat in een ander land niet het geval. Dat leidt dan weer tot onbehagen, waarom wordt het records management niet genoemd, terwijl de spreker zich van geen kwaad bewust is en het hele continuüm denkt te bestrijken!<br />
<br />
Tijdens een sessie over open data voelde ik mij bevestigd in de keuze die we met het Gelders Archief hebben gemaakt om de online beschikbaarstelling van onze informatie kosteloos te maken en te werken aan het op uniforme wijze toegankelijk maken daarvan als open data. Ook nu sprak het voorbeeld van de stad Stockholm mij aan. Daar wordt stevig gewerkt aan open data met als motivering transparantie en het economisch belang van vrij hergebruik van data. De toegang op het al sinds 2010 bestaande E-arkiv speelt daar een sleutelrol voor de inwoner van de stad die informatie zoekt van de overheid.<br />
Het Zwitserse Nationaal Archief heeft als opdracht de <a href="http://www.opendata.admin.ch/en/about"><span style="color: yellow;">open data portal</span></a> van de Zwitserse overheid te beheren. De Zwitsers overwegen nu om de betreffende bestanden ook in het archief op te nemen. In mijn ogen is dat een verkeerde route. Data zouden eerst (vervroegd) overgedragen moeten worden, met de opdracht deze informatie als open data beschikbaar te stellen. Bovendien verwachten de Zwitsers dat de gebruiker van de open data voor het verifiëren daarvan zullen zorgen, zodat aanvullingen mogelijk zijn. Dat staat natuurlijk haaks op het behouden van de authenticiteit van de data.<br />
<br />
Tenslotte, tijdens de algemene ledenvergadering van de ICA kwam een politieke kwestie aan de orde. Het voorstel was om Syrië en Irak te royeren als lid omdat zij de laatste jaren geen contributie hadden betaald. Daarop werd verzocht om gezien de burgeroorlog in deze landen, een besluit op te schorten. Volgens de statuten van de ICA is dat niet mogelijk, maar voorzitter David Fricker loste de kwestie op door te beloven nog een keer hun lidmaatschap tegen het licht te houden en te melden dat ook collega's uit landen die geen lid zijn van de ICA toch welkom zijn bij bijeenkomsten.<br />
<br />Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-18738465986163484502014-09-26T12:10:00.000-07:002014-09-26T12:10:52.602-07:0084e Deutscher Archivtag, Maagdenburg 2014<div class="MsoPlainText">
Van 24-26 september nam ik deel aan de <a href="http://www.archivtag.de/"><span style="color: yellow;">Deutscher Archivtag</span></a>. We werden ontvangen in de stad Maagdenburg, in Sachsen-Anhalt, door
overheden die bijzonder verguld waren met de komst van dit congres naar hun
stad en land, want voor het eerst sinds de Wende werd deze deelstaat bezocht
door de 'Archivarinnen' en 'Archivare'. De <a href="http://www.mvgm-online.de/messehallen/3ddarstellung/"><span style="color: yellow;">Messe</span></a> waar de honderden collega's
bijeenkwamen, bestaat pas sinds de jaren negentig, voordien bevond zich er een
Russische kazerne met oefenterrein.</div>
<div class="MsoPlainText">
De keynote bij de opening van het congres werd verzorgd
door <a href="http://www.fiz-karlsruhe.de/14027.html#c52708"><span style="color: yellow;">Sabine Brünger-Weilandt</span></a>, directeur van het <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/FIZ_Karlsruhe_%E2%80%93_Leibniz-Institut_f%C3%BCr_Informationsinfrastruktur"><span style="color: yellow;">Leibniz Institut für Informationsinfrastruktur</span></a>. Zij ging in op het belang van een goede informatie
infrastructuur, zodat onderzoekers uit verschillende disciplines van elkaars
data gebruik zouden kunnen maken. Zij constateerde dat er daarbij nog een
wereld is te winnen. Eigenlijk was haar pleidooi gericht op de verschillende
onderzoeksinstituten die veel meer zouden moeten samenwerken. Toch beschouwde
ik het ook als een uitdaging aan ons archivarissen: de gemeenschappelijke
toegang tot de informatie die wij beheren moet er zo snel mogelijk komen, ook
bij ons is er nog teveel versnippering. Een volgende stap kan dan zijn het
verbinden van onze informatie met die de onderzoeksdata van wetenschappers.
Voorlopig is dat nog wel toekomstmuziek!</div>
<div class="MsoPlainText">
<br /></div>
<div class="MsoPlainText">
Tijdens dit congres ontmoette ik twee Russen, Aleksandr
Bezborodov en Efim Iosifowitsch Pivovar, resp. vice-rector en rector van de
<a href="http://www.euroeducation.net/euro/ru039.htm"><span style="color: yellow;">Staatsuniversiteit voor Geesteswetenschappen</span></a> in Moskou. Pivovar is bovendien
voorzitter van de <a href="http://www.roiarch.com/"><span style="color: yellow;">Russische vereniging van historici en archivarissen</span></a> en Bezbodorov is directeur van het instituut voor Geschiedenis en Archieven binnen de universiteit. Zij vertelden mij het
heel belangrijk te vinden om aan dit congres deel te nemen nu er op het
politieke vlak zoveel spanning heerst en ze spraken de wens uit dat er voor
vakgenoten contact mogelijk zou blijven. Bezbodorov meldde mij uit eigen
beweging dat de media in zijn land alleen het overheidsstandpunt weergeven en
dus heel gekleurd zijn, tegelijk betichtte hij Kiev ervan hetzelfde te doen. In
opdracht van Poetin had hij een gids uitgebracht over archieven in het oosten
van de Oekraïne. Die was nationalistisch gekleurd, maar als je daar doorheen
kon kijken bevatte deze nuttige informatie, zo zei hij...... Beiden zijn diep geraakt
door de strijd tussen beide landen, er zijn collegiale en familiebanden die nu
ineens op het spel staan. Ik werd met een collega van de <a href="http://www.ica.org/"><span style="color: yellow;">International Council on Archives</span></a> uitgenodigd om naar Moskou te komen voor een uitwisseling met
studenten archivistiek. Zeker interessant en zinvol, maar toch eerst de
politieke ontwikkelingen even afwachten!</div>
<div class="MsoPlainText">
<br /></div>
<div class="MsoPlainText">
De Deutscher Archivtag had als centraal thema het
digitale aanbod aan de klant. Daarover werden zinnige dingen opgemerkt. In een
lezing over de virtuele studiezaal werd stil gestaan bij het goed regelen van
toegang op afstand tot privacy gevoelige bestanden, zodat een onderzoeker voor
het raadplegen van gevoelige informatie niet naar het archiefgebouw hoeft te
komen. In een andere bijdrage werd aan de virtuele studiezaal de voorwaarde
verbonden van een formele aanmelding. Met andere woorden, stukken zouden
digitaal alleen beschikbaar gesteld moeten worden als de gebruiker zich heeft
aangemeld en geïdentificeerd. Dat gaat mij veel te ver, maar zou voor de genoemde
gevoelige informatie een optie kunnen zijn. Interessant is overigens hoe de
Duitse collega's heel gemakkelijk overgaan tot het afsluiten van overeenkomsten
met <a href="http://ancestry.com/"><span style="color: yellow;">Ancestry.com</span></a> om de akten van de Burgerlijke Stand te digitaliseren en soms
ook van indexen te voorzien. Die behelzen zonder uitzondering dat gedurende een
aantal jaren het archief zelf de scans alleen in de fysieke studiezaal ter
beschikking mag stellen, terwijl Ancestry deze van meet af aan commercieel mag
uitnutten. Dat zou mijn keuze niet zijn!</div>
<div class="MsoPlainText">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoPlainText">
Tijdens de Archivtag kwamen ook projecten aan de orde die
heel direct zijn gericht op het wetenschappelijk onderzoek. Een daarvan was het
<a href="http://digital.francke-halle.de/"><span style="color: yellow;">Francke-project</span></a> dat als doel heeft het aanbieden van informatie en scans rond
de piëtistische theoloog <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/August_Hermann_Francke"><span style="color: yellow;">Francke</span></a> uit Halle. Daartoe wordt een portal opgebouwd
waarbij gebruik wordt gemaakt van verschillende collecties en archieven en die
beoogt de betreffende documenten zoveel mogelijk digitaal aan te bieden.
Dergelijke thematische portals zijn natuurlijk interessant voor de onderzoeker,
maar ik zet er vraagtekens bij. Zou het niet beter zijn om te investeren in de
goede toegankelijkheid inclusief aanbod van scans via de beherende instellingen
zelf, natuurlijk met open data als uitgangspunt? Dergelijke portals zouden zich
daar dan op kunnen baseren. </div>
<div class="MsoPlainText">
<br /></div>
<div class="MsoPlainText">
Bij de opening van de Archivtag werd het <a href="http://www.archivportal-d.de/"><span style="color: yellow;">Archivportal-D</span></a>
officieel in werking gesteld. Dit maakt het in principe voor alle Duitse
archieven mogelijk om hun toegangen en gedigitaliseerde stukken via een
gemeenschappelijke toegang te presenteren. Dat gebeurt door via mapping de
metadata in het Archivportal te importeren. Deze website heeft nog een lange
weg te gaan, tot op heden neemt maar een beperkt aantal archieven deel, terwijl
ook het gereedmaken van de data nog een hele klus blijkt.</div>
<div class="MsoPlainText">
<br /></div>
<div class="MsoPlainText">
Het jaarcongres van de Duitse collega's bood veel stof
tot nadenken. Jammer dat het nog wel een aantal maanden duurt voordat de
verschillende bijdragen in het blad <a href="http://www.archive.nrw.de/archivar/"><span style="color: yellow;">Archivar</span></a> als pdf te raadplegen zijn!</div>
Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com5tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-81454183765450948142014-09-16T06:42:00.002-07:002014-09-16T06:42:55.069-07:00Archiefervaringen in Abu DhabiMaandag en dinsdag nam ik in Abu Dhabi, hoofdstad van de Verenigde Arabische Emiraten, deel aan een conferentie, samen met andere vertegenwoordigers van de <a href="http://www.ica.org/"><span style="color: yellow;">International Council on Archives</span> </a>(ICA), UNESCO, de <a href="http://irmt.org/"><span style="color: yellow;">International Records Management Trust</span> </a>en <a href="http://www.arma.org/"><span style="color: yellow;"><span id="goog_1166122549"></span>ARMA International</span><span id="goog_1166122550"></span></a>. We waren naar de Golf getogen op uitnodiging van de directeur van het <span style="color: yellow;"><a href="http://www.cdr.gov.ae/ncdr/English/aboutCdr/gm.aspx"><span style="color: yellow;"><span id="goog_780102114"></span>Nationaal Archief</span><span id="goog_780102115"></span></a>,</span> Dr. Abdullah El Reyes. Onderwerp was de voorgenomen oprichting door het Archief van een internationaal 'Archives Center of Excellence' ter ondersteuning van archieven en archivarissen wereldwijd met aandacht voor onderzoek, opleiding en training. Een centrum waarvoor heel veel mogelijk lijkt te zijn, want het budget is niet begrensd.<br />
<br />
De zondag voorafgaand aan de conferentie bezocht ik het Nationaal Archief. Hoewel de instelling deze naam draagt, is van een werkelijk archief momenteel geen sprake. De staat is jong (1971) en de archieven zijn door de verschillende ministeries nog niet overgebracht, al werd ons verzekerd dat dit heel binnenkort gaat gebeuren. Voorlopig moet de bezoeker het doen met microfilms die zijn gemaakt van miljoenen archiefbescheiden elders. De oudste stukken die in Abu Dhabi in kopie aanwezig zijn, hebben betrekking op het bezoek van Vasco da Gama in 1492 aan het gebied van de huidige emiraten. De originelen berusten in Portugal. Heel veel documenten zijn afkomstig van het Britse Nationaal Archief. Niet vreemd, want de emiraten vormden tot 1971 een Brits protectoraat. Ook kopieën van Nederlandse archiefbescheiden en publicaties behoren tot de collectie. Toen ik een medewerkster vroeg of het de bedoeling was de films te scannen om zo het beschikbaar stellen te vereenvoudigen, antwoordde ze dat daaraan wordt gewerkt, maar dat dit een langlopend project is. Uit eigen beweging voegde ze er aan toe dat helaas veel interessante stukken niet ter inzage zijn omdat deze gevoelige informatie bevatten. Het gaat dan vooral om stukken die betrekking hebben op de slavenhandel en alcohol. De slavenhandel, zo bleek mij later, ligt gevoelig omdat de regerende elite daar tot in recente tijden bij betrokken was. Alcohol is een lastig onderwerp omdat het in dit islamitische land not done is om alcohol te drinken. Ik informeerde of de medewerkers in zulke gevallen verwijzen naar de originelen in archieven elders. Dat blijkt niet het geval. Het antwoord luidt dan dat het gevraagde stuk zich niet bij het Archief bevindt....<br />
Aan de wieg van het huidige Nationaal Archief staat de stichter van de Emiraten, Sjeik Zayed bin Sultan Al Nahyan. Hij wordt in heel Abu Dhabi geëerd als een vader des vaderlands, ook in het Archief. Daar vind je bij binnenkomst een citaat van hem: "He who does not know his past cannot make the best of his present and future, for it is from the past that we learn". Dat geldt als motto voor het Archief.<br />
<br />
Aanwezig in Abu Dhabi was ook Martin Berendse, tot voor kort directeur van het Nationaal Archief, sinds deze zomer van de Openbare Bibliotheek Amsterdam. Hij vertelde enthousiast over zijn nieuwe baan en in het bijzonder over de dynamiek die de enorme aantallen dagelijkse bezoekers met zich mee brengen. Tot in oktober blijft hij nog verbonden aan de ICA als president, dan wordt hij in die rol opgevolgd door de Australiër David Fricker, ook in Abu Dhabi aan tafel. Voor de archiefwereld is Martin niet helemaal verloren, hij geeft inmiddels gastcolleges aan de Universiteit van Amsterdam over de politieke implicaties van de archiefprofessie. Uit buurland Saoedi-Arabië nam Dr. Fahd Al Semmari deel, de secretaris-generaal van de <a href="http://www.darah.org.sa/sites/en/Pages/default.aspx"><span style="color: yellow;">King Abdulaziz Foundation for research and archives</span></a> in Riyad. Buiten de vergadering had ik een boeiend gesprek met hem. Gevraagd naar het verbod op het christendom in zijn land stelde hij dat de paus ook geen moslims als bewoners in het Vaticaan zou dulden. De openbare godsdienstvrijheid die Nederland aan niet-christenen biedt, is in zijn ogen niet nodig. Binnenskamers kan het geloof ook beleden worden. Maar sprekend over archivistische kwesties vonden we elkaar wėl. Zoals ik al eerder heb ervaren, wereldwijde samenwerking op het vakgebied is goed mogelijk, maar als je, vooral buiten de westerse wereld, aan politieke standpunten de voorrang zou geven, dan wordt het soms ingewikkeld.<br />
Het waren twee dagen van goed overleg die naar ik verwacht zullen leiden tot een zinvolle inspanning van de Emiraten voor de archiefwereld. Het Nationaal Archief werkt de plannen uit om ze half oktober in <a href="http://www.girona.cat/web/ica2014/eng/presentacio_ica2014.php"><span style="color: yellow;">Girona</span></a> aan de ICA voor te leggen.<br />
<div>
<br /></div>
Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-60301014486534537172014-03-23T20:28:00.001-07:002014-03-23T20:28:53.050-07:00NEA Spring meeting: De Boston marathon<div>
De tweede dag van het congres van de New England Archivists volgde ik een lezing over <a href="http://marathon.neu.edu/"><span style="color: yellow;">Our Marathon</span></a>: The Boston bombing digital archives. Dit is een initiatief van de Northeastern University in Boston en is bedoeld als een online memorial voor iedereen die de gevolgen van de bomaanslagen ondervindt. De website is een centrale bron waar allerlei digitaal materiaal is samengebracht. Op dit moment bevat Our Marathon meer dan 3700 verschillende digitale items, variërend van foto's, onbewerkt filmmateriaal, sms-berichten, facebookpagina's, e-mails en <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Internet_meme"><span style="color: yellow;">memes</span></a>, tot scans van papieren documenten zoals brieven. Het bestand is aangevuld met inmiddels vijftig interviews, die zijn afgenomen door twee historici die gelden als oral history experts.</div>
<div>
Het is de bedoeling dat op termijn alle materialen worden overgedragen aan de universiteitsbibliotheek, de Northeastern Library.<br />
Bij het luisteren naar de verschillende projectmedewerkers werd ik aanvankelijk meegenomen door hun enthousiasme en grote betrokkenheid. Prachtig dat op deze bijzondere wijze de herinnering aan de schokkende gebeurtenis van 15 april 2013 wordt levend gehouden en dat bovendien een scala aan bronnen behouden blijft. Maar het initiatief heeft ook een andere kant. Door de enorme aandacht voor de Boston bombing bestaat het risico dat op termijn deze gebeurtenis een andere plaats in de geschiedenis gaat innemen dan wellicht gerechtvaardigd is. Die vraag kwam tijdens de discussie na afloop van de lezing niet aan de orde, maar toen ik deze voorzichtig toch aan Amerikaanse collega's voorlegde, bleek dat mijn zorg door een aantal van hen werd gedeeld. Zij tekenen bovendien aan dat het een universitair initiatief betreft, waar veel geld mee gemoeid is. Zij durven de vraag naar de rechtvaardiging van het project in het openbaar eigenlijk niet te stellen, omdat, heel begrijpelijk, het onderwerp nog heel veel emoties oproept. Maar terecht merkte iemand op dat er voor de vele doden als gevolg van zelfmoordaanslagen in onder andere Afghanistan geen online memorials worden opgericht. Dat betekent dus dat daar waar gelden beschikbaar zijn voor het verzamelen van bronnen de geschiedenis uiteindelijk anders geschreven wordt dan waar dit niet het geval is. De hotspots waar we het in Nederland over hebben bij het waarderen en selecteren van archieven, worden zo bewust gecreëerd...<br />
Genoeg stof nog voor discussie en dan ben ik nog niet eens ingegaan op de benaming 'digital archives'. Want kun je bij het initiatief in Boston eigenlijk wel van een archief spreken, is het niet veeleer een collectie van gegevens, afkomstig uit de persoonlijke 'archieven' van een groot aantal individuen?</div>
Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-77070433178959699822014-03-21T18:13:00.002-07:002014-03-23T19:15:51.524-07:00NEA Spring meeting, Portsmouth, New Hampshire, USA<span style="background-color: rgba(255, 255, 255, 0);">Vandaag en morgen, 21-22 maart, wordt in Portsmouth het 40e congres gehouden van de vereniging van </span><a href="http://newenglandarchivists.wildapricot.org/2014_SpringMeeting"><span style="color: yellow;">New England Archivists</span></a><span style="background-color: rgba(255, 255, 255, 0);">. Ik neem daaraan deel voorafgaand aan de bestuursvergadering van de sectie van beroepsverenigingen van de International Council on Archives. Ruim 300 collega's zijn naar Portsmouth gekomen, onder wie een opvallend groot aantal archivarissen van hooguit 30, terwijl bovendien de vrouwen in de meerderheid zijn. Terwijl buiten de wind giert en de temperatuur maar nauwelijks boven nul komt, wordt hier binnen de 'spring meeting' gehouden. De keynote wordt geleverd door</span><span style="background-color: rgba(255, 255, 255, 0);"> </span><a href="http://www.imdb.com/name/nm1235334/bio?ref_=nm_ov_bio_sm"><span style="color: yellow;">Ian MacKaye</span></a><span style="background-color: rgba(255, 255, 255, 0);">, leider van de punkrock band</span><span style="background-color: rgba(255, 255, 255, 0);"> </span><a href="http://en.wikipedia.org/wiki/Fugazi"><span style="color: yellow;">Fugazi</span></a><span style="background-color: rgba(255, 255, 255, 0);"> </span><span style="background-color: rgba(255, 255, 255, 0);">en directeur van zijn eigen muzieklabel Dischords Records. Vanaf de oprichting van Fugazi in 1987 zorgde hij ervoor dat er van elk optreden een cassettebandopname werd gemaakt. Ook alle platen en cd's bewaarde hij, zelfs opnamen gemaakt met een dictafoon. Bovendien verzamelde hij recensies e.d. en hield hij aantekeningen bij van de concerten. Hij verklaart deze verzameldrang vanuit de behoefte om vast te leggen wat de band bereikte in de muziek, het ging hier, zo vertelde hij, om vernieuwing. Inmiddels is alles gedigitaliseerd. Een prachtige </span><a href="http://www.dischord.com/fugazi_live_series"><span style="color: yellow;">database</span></a><span style="background-color: rgba(255, 255, 255, 0);"> is beschikbaar, Fugazi Live Series. Dat geheel is goed ontsloten onder meer op land, zo kom je er achter dat de band dertig keer in Nederland speelde, van Amsterdam tot Nijmegen. Bij een archivaris komt direct de vraag op: waarom alles en waarom geen selectie? Die vraag heeft MacKaye zich niet gesteld. Het publiek moet maar oordelen. Tot nu toe blijkt voor vrijwel ieder concert wel belangstelling te zijn (totaal rond de 850) en worden er kleine bedragen betaald om de concerten te downloaden. MacKaye is momenteel zelfs bezig om de waardering van de geluidsopnamen te verwijderen. Een slechte opname, zo is hem gebleken, wil nog niet zeggen dat het publiek er geen interesse voor heeft.</span><br />
<span style="background-color: rgba(255, 255, 255, 0);">Ik denk dat de keuze van MacKaye een juiste is. Gegeven het feit dat de bronnen voor het bestuderen van punkrock beperkt zijn en ook omdat dit bestand uniek is in zijn volledigheid, is er veel voor te zeggen om het geheel in tact te laten en er ook in de toekomst niet op te selecteren. Gezien de omvang is dat ook mogelijk. Vraag is natuurlijk wel en die werd door MacKaye niet beantwoord, hoe wordt de digitale duurzaamheid gewaarborgd?</span><br />
<span style="background-color: rgba(255, 255, 255, 0);">Het verhaal van MacKaye klonk voor archivarissen, maar eigenlijk zou het verteld moeten worden aan figuren in de popmuziek. Juist iemand als MacKaye kan deze musici overtuigen van het belang voor henzelf en voor de maatschappij van het behoud van hun erfgoed.</span><br />
<div>
<br /></div>
Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-56513789727411605012014-02-15T02:46:00.000-08:002014-02-15T02:46:31.782-08:00Toegangen tot overheidsarchieven desastreus?In zijn blog van 13 februari trekt <a href="http://erichennekam.blogspot.nl/"><span style="color: yellow;">Eric Hennekam</span></a> van leer tegen archiefinstellingen en tegen de overheid in het algemeen. Ten onrechte zouden er miljoenen euro's zijn gestoken in het digitaal toegankelijk maken van archieven en het scannen van die archieven. Volgens Hennekam is dit weggegooid geld omdat deze wijze van toegankelijk maken alleen maar chaos heeft gebracht, terwijl bovendien zonder enig beleid is gedigitaliseerd. Ook zou er dubbel werk zijn verricht en geen rekening zijn gehouden met de wensen van de klant. In een adem noemt Hennekam tenslotte de digitale ontwikkelingen bij de verschillende overheden, die elk met eigen, niet compatibele systemen werken.<br />
<br />
Op Erik Hennekams conclusie valt ten aanzien van de archiefwereld het nodige af te dingen. Ik doe dit aan de hand van de ontwikkelingen bij het Gelders Archief. Daar worden al vele jaren archieven ontsloten met een applicatie die door de meeste regionaal historische centra in de provinciale hoofdsteden wordt gebruikt. De toegangen die op onze website verschijnen, zijn ook via<span style="color: yellow;"> <a href="http://www.archieven.nl/"><span style="color: yellow;">www.archieven.nl</span></a></span> te vinden, samen met de toegangen van 80 andere archiefinstellingen. In het verleden werden de toegangen op archieven via de tekstverwerker geproduceerd, uitgeprint en op de studiezaal geplaatst. De tweede en derde stap slaan we al een aantal jaren over, de digitale bestanden zijn alleen via een computer of tablet te raadplegen en dus ook via internet. Hier is geen sprake van verspilling van gemeenschapsgeld, maar van een betere aanwending daarvan lijkt me.<br />
In de studiezaal in ons oude gebouw stonden planken vol fotokopieën van doop-, trouw- en begraafboeken en een fors aantal bakken met microfilms en -fiches; via die weg stelden we onze meest geraadpleegde bestanden beschikbaar. Dat gebeurt in onze nieuwbouw niet meer: alle films en kopieën zijn gedigitaliseerd en de scans vind je op onze website (en ook via archieven.nl). Dat kostte natuurlijk geld, maar daarmee bespaarden we ruimte in onze nieuwbouw.<br />
Het Gelders Archief presenteert de indexen op de akten van de Burgerlijke Stand maar ook die akten zelf op het internet. Kijken we daar naar de kosten, dan zijn die gering. De indexen zijn gemaakt door onze vrijwilligers, de scans om niet beschikbaar gesteld door de Mormonen. Ik zou niet terug willen naar de oude tijden van het sjouwen met tienjarentafels en dikke delen van de Burgerlijke Stand...<br />
Onze foto- en filmcollectie wordt alleen nog in digitale vorm, via de website, beschikbaar gesteld. Daarmee zorgen we allereerst voor een goed behoud van de originelen en maken we deze bestanden waar altijd al veel vraag naar was, op een goede wijze toegankelijk. Over behoud gesproken: de adresboeken van Arnhem, bij gebrek aan een bevolkingsregister een belangrijke bron, dreigen van ellende uit elkaar te vallen. Dan is de keuze voor digitalisering snel gemaakt.<br />
Soms digitaliseren we minder gangbare bestanden op verzoek van een specifieke groep klanten. Dat is bijvoorbeeld gebeurd met de alba amicorum die het Gelders Archief bezit. Daarmee ondersteunen we het onderzoek van studenten en promovendi van de Radboud Universiteit.<br />
Momenteel doet het Gelders Archief mee aan een landelijk project dat beoogt om de 10% meest geraadpleegde archieven die rijkseigendom zijn te digitaliseren. Opnieuw: dit kost geld, maar levert veel op voor de klant en voor ons archief. Dat laatste brengt me op een meer algemene kwestie.<br />
Het <span style="color: yellow;"><a href="http://www.geldersarchief.nl/files/Files/Strategisch_plan_2013-2016.pdf"><span style="color: yellow;">Gelders Archief</span></a> </span>heeft de focus verlegd naar de website, naar de virtuele studiezaal. Onze klanten zijn online te vinden, daar willen we ze ook bedienen. Dat vraagt een forse investering. Maar het betekent ook een verschuiving. Het bezoekcijfer voor onze studiezaal daalt al jaren en lag vorig jaar op 2.785. Op het internet daarentegen wisten 581.600 bezoekers ons te vinden. Ik heb nog niet uitgerekend wat een fysieke bezoeker ons kost tegenover een internetbezoeker, maar dat de eerste voor ons vele malen duurder is, zal duidelijk zijn. Het web is voor ons de toekomst en daar hoort het virtueel presenteren van onze toegangen bij. Scannen van de bijbehorende originelen gebeurt dan afhankelijk van de vraag.<br />
Natuurlijk kent het verhaal ook schaduwkanten. De wijze waarop het Gelders Archief via de website toegang biedt kan beter, daar is ons tijdens een kwaliteitsonderzoek ook op gewezen. We pakken dat in de loop van dit jaar serieus op.<br />
<br />
Terecht wijst Erik Hennekam op het gebrek aan samenwerking. Ik sprak ooit met een directeur van ingenieursbureau DHV. Die verbaasde zich erover dat de Nederlandse archieven niet als eenheid opereerden. Waarom niet één organisatie, met dependances door het hele land? Dat zou tot een flinke efficiency kunnen leiden. Maar het is inherent aan de bestuurlijke inrichting van ons land dat iedere overheid en overheidslaag eigen keuzen kan maken. Dat is een groot goed, al remt het als het om archieven gaat een efficiënt samen optrekken. Gelukkig zijn er positieve ontwikkelingen. Zo wordt in het <a href="http://www.ipo.nl/files/2013/6014/6646/3_bijl_2.pdf"><span style="color: yellow;">convenant</span></a> dat Rijk en decentrale overheden ten aanzien van archieven hebben afgesloten het belang van een gemeenschappelijke toegang tot archieven nadrukkelijk benoemd en dat niet alleen, er wordt anno 2014 daadwerkelijk aan gewerkt in het programma <a href="http://www.nationaalarchief.nl/sites/default/files/docs/uitvoeringsplan_innovatie_archiefsector_2014_archief2020_versie_11_december_2013.pdf"><span style="color: yellow;">Archief 2020</span></a>. Laten we overigens niet vergeten dat via <a href="http://www.archieven.nl/"><span style="color: yellow;">www.archieven.nl</span></a> die gemeenschappelijkheid er voor de meeste instellingen al is. Tenslotte, het landelijke digitale archiefdepot dat met enkele jaren wordt gerealiseerd, zal tot een flinke efficiency leiden. De deelnemende overheden - en dat zullen er veel zijn - moeten om hun archieven in het e-depot onder te brengen, aan dezelfde standaarden voldoen. Geen uitvinden dus van het wiel meer per overheid meer. Bovendien, als we erin slagen om afgesloten dossiers direct in het e-depot onder te brengen en niet pas na de huidige 20 jaar, dan komt dit de eenvormigheid nog sterker ten goede.<br />
<br />
Digitale toegang weggegooid geld zoals Erik Hennekam stelt? Bij het Gelders Archief zie ik het niet en ons verhaal kan ongetwijfeld voor veel collega-instellingen worden gehouden. Gebrek aan samenwerking? Daar valt nog wel een wereld te winnen, maar ik ben daarover positief!Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com7tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-4815623734719637512013-11-25T01:54:00.001-08:002013-11-25T01:55:51.310-08:00Jaarcongres International Council on Archives 2013Afgelopen woensdag 20 november arriveerde ik in Brussel voor de eerste van een serie vergaderingen met de <a href="http://www.ica.org/"><span style="color: yellow;">ICA</span></a>. Voor een deel is dat noodzakelijk kwaad, het regelen van formele zaken, voor een ander deel is dat inspirerend. Dan denk ik vooral aan de vergaderingen van de Section on Associations SPA, die ik zelf mag voorzitten. Binnen de ICA als geheel blijft toekomst in een tijd van crisis een hoofdonderwerp. Hoe behoud je leden die voortdurend te maken hebben met budgetverlagingen? Het aantal verenigingen dat verbonden is met SPA is gelukkig stabiel gebleven. Belangrijk onderwerp in onze sectie was en is de promotie van het beroep en meer nog, hoe zorg je voor een goede lobby. Onze Catalaanse collega's blijken dan flink aan de weg te timmeren. Hun vereniging heeft bereikt dat het parlement van Catalonië zich schaarde achter de <a href="http://www.arxivers.com/lassociacio/espai-dua.html"><span style="color: yellow;">Universele Verklaring over Archieven</span></a>. In vervolg daarop wordt nu campagne gevoerd onder alle Catalaanse gemeenten. Maar daarmee is nog niet genoeg bereikt: het gaat het er nu om er op te wijzen wat het onderschrijven van de verklaring in de praktijk betekent! De Franse vereniging heeft goede resultaten geboekt met de petitie die uitstel vraagt van de behandeling van de EU Data Protection Regulation; die werd door meer dan 51.000 mensen uit Europa maar ook ver daarbuiten ondertekend. Er is momenteel uitstel tot 2015. Dat is denk ik vooral een gevolg van andere factoren, maar een feit is dat zowel in Frankrijk als in andere landen archivarissen de weg hebben gevonden in de richting van de (Europese) politiek en daarbij bovendien over de grenzen hebben samengewerkt. Vrijdagavond werd het eindresultaat van de petitie gepresenteerd in het <a href="http://www.brussel.be/artdet.cfm/4469"><span style="color: yellow;">Stadsarchief van Brussel</span></a>. Dat gebeurde op een prachtige plek, midden in een depot waar we heel toepasselijk omringd werden door de folianten van de Burgerlijke Stand. Het oude papier geurde evenals de koffie en het was er heel behaaglijk. Het tegenovergestelde van de condities die je voor archief wenst, maar wel een romantische sfeer!<br />
<br />
Het <a href="http://www.ica.org/15130/about-the-annual-conference-2013/programme-of-the-conference-2013.html"><span style="color: yellow;">ICA jaarcongres</span></a> dat in het weekend 23-24 november op de vergaderingen volgde, was alleen al gezien het aantal deelnemers, ruim 500, een succes. Inhoudelijk was niet alles even interessant, maar dat geldt voor ieder congres. Enkele keynote speakers waren vooral met open deuren bezig. Oproepen als: zorg dat je aan tafel zit, richt je naar buiten en vindt de weg naar de politiek kennen we al langer. Interessanter is, hoe pak je dat aan, maar daarover hoorden we van hen te weinig.<br />
Boeiend vond ik een sessie over de betrokkenheid van het publiek bij het realiseren van toegang tot informatie. De Britse journalist David Clarke vertelde ons hoe dankzij sterke druk van het Britse publiek de vele dossiers over <a href="http://drdavidclarke.co.uk/"><span style="color: yellow;">UFO's</span></a> die zijn gevormd tijdens de Koude Oorlog behouden zijn gebleven en
openbaar zijn gemaakt, terwijl vernietiging de bedoeling was. Sterker nog, deze dossiers kregen bij de selectie
dezelfde speciale behandeling als de bescheiden van het het koninklijk huis!
Het verhaal van Clarke deed me denken aan de Nederlandse hulpkaarten van het
kadaster, die zijn gesubstitueerd en eigenlijk vernietigd moeten worden, maar
door diezelfde druk nu waarschijnlijk behouden blijven. Soms weet het publiek
zelfs de overbrenging van archieven te bevorderen. Dat overkwam het Britse<span style="color: yellow;"> <a href="http://www.theguardian.com/uk-news/2013/oct/06/ministry-of-defence-files-archive"><span style="color: yellow;">ministerie van defensie</span></a></span>, dat niet op tijd was met de voorgeschreven
overbrenging en na koppen in de krant nu onder druk staat om actie te ondernemen. Al met al is het heel zinnig om onderzoekers en bredere publiek te betrekken bij beslissing rond selectie en vernietiging.<br />
<div class="MsoPlainText">
<br /></div>
<div class="MsoPlainText">
Sangmin Lee, lid van het SPA steering committee en o.m.
adviseur van de stad Seoel, zette uiteen hoe Seoel momenteel keihard werkt aan
het realiseren van open data. Sleutelfiguur daarin is burgemeester Park Won-soon. Vele miljoenen records en databestanden met betrekking tot het handelen
van de overheid zijn inmiddels <a href="http://opengov.seoul.go.kr/"><span style="color: yellow;">online te raadplegen</span></a> en kunnen worden hergebruikt.
Probleem is dat het digitale depot dat dit alles moet ondersteunen, nog niet
gereed is. Dat brengt me op de presentatie van Malcolm Todd (National Archives, UK), die terecht op een later
moment werd aangehaald door ICA-president Martin Berendse. Todd wees er op dat naast de
traditionele lijn van beschikbaar stellen van overheidsdata aan het publiek via de archivaris (na overbrenging) tegenwoordig nog andere lijnen richting publiek
onderscheiden moeten worden. Allereerst gaat het dan om het beschikbaar stellen
van bestanden door de overheden zelf via hun websites; ik zie dat als een
verdere uitbouw van de voorlichtingsfunctie. Daarnaast gaat het om het beschikbaarstellen door diezelfde overheden van hun data als 'open data'. Als vierde stroom noemde hij 'big
data', waarbij overheidsgegevens in groten getale voor het publiek beschikbaar komen en
worden hergebruikt. Grote vraag is: welke rol heeft de
archivaris in dit verhaal? Daar ligt een enorme uitdaging! Ik denk dat we die moeten oppakken door zo spoedig mogelijk het e-depot te </div>
<div class="MsoPlainText">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwkkNPJnYBTy09C44I8K3HUbaF4kc9-r30LtcHCEwDIvw74H3hyphenhyphenvG15Cj1XwnwPoXNOaoVBEtc818VINTbflWjJYL8zDRRPZns69F4TBF4xnP-5ENbeU2ZmNCOaUsAroieY-L0-R8AtnA/s1600/IMG_2409a.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="478" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiwkkNPJnYBTy09C44I8K3HUbaF4kc9-r30LtcHCEwDIvw74H3hyphenhyphenvG15Cj1XwnwPoXNOaoVBEtc818VINTbflWjJYL8zDRRPZns69F4TBF4xnP-5ENbeU2ZmNCOaUsAroieY-L0-R8AtnA/s640/IMG_2409a.jpg" width="640" /></a></div>
<div class="MsoPlainText">
<br /></div>
<div class="MsoPlainText">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhzX4D6I-GmdMMAIXsFhNFd8Z1H9X1d1kGMcVj3C5S6FX1UK_xuYJChBO3_FLZyCXHAytbL7yf7HllL1Bu5r7R4ONwvEuzo5A5nlTqURFRgSBbV1RIFiQaKO06edH1au0lS-PUf2AM7t6A/s1600/IMG_2409a.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><br /></a></div>
<div class="MsoPlainText">
<br /></div>
<div class="MsoPlainText">
realiseren en dan niet alleen voor de op termijn te bewaren digitale data, maar ook voor alles wat te zijner tijd vernietigbaar is. Zo bieden we een goed kader voor het geheel van de overheidsinformatie. Onder dat geheel reken ik nadrukkelijk ook de licenties die
bij open data horen, die zijn onlosmakelijk verbonden met de data die zij
'open' maken.</div>
<br />
<div class="MsoPlainText">
Tijdens een sessie over
openbaarheid hoorde ik tot mijn verbazing dat het Franse
openbaarheidsregime veel strenger is dan bij ons. Wat mij vooral opviel was het
belang dat men hecht aan de 'mémoire des morts'. Ook overledenen hebben dus nog recht op privacy. Zo kon het gebeuren dat het Franse Nationaal Archief pas
na stevig onderhandelen met het Franse college bescherming persoonsgegevens <a href="http://www.cnil.fr/english"><span style="color: yellow;">CNIL</span></a> toestemming kreeg om de gegevens online te plaatsen van soldaten die vochten in
de Eerste Wereldoorlog. En dan is het nog steeds mogelijk dat op last van
nabestaanden gegevens van het net worden gehaald!</div>
<div class="MsoPlainText">
Het was een vruchtbaar congres, waarbij in mijn oren een aangehaalde uitspraak van Rufus Pollock naklinkt: <b><i>the coolest thing thing to do with your data will be thought of by someone else!</i></b></div>
<div class="MsoPlainText">
<br /></div>
Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-65752066055865447992013-09-27T23:23:00.000-07:002013-09-27T23:23:17.764-07:0083. Deutscher Archivtag Van 25-27 september was ik de gast van de Duitse zustervereniging van archivarissen tijdens de <a href="http://www.archivtag.de/"><span style="color: yellow;">Deutscher Archivtag</span></a>, met dit jaar als thema Archive ohne Grenzen<span style="font-family: inherit;">. Erschliess</span>ung und Zugang im europaïschen und internationalen Kontext. Traditiegetrouw begon die op woensdag met een boeiende uitwisseling tussen de buitenlandse deelnemers. Daaronder was ook de voorzitter van de Russische beroepsvereniging, die enthousiast vertelde over de congressen die zij organiseren en die de aanwezigen naar Moskou uitnodigde. Niet aan de orde kwam wat mij later door Duitse collega's werd verteld over archivaris Alexander Dudarjev, de directeur van het Documentatiecentrum van de <a href="http://nl.wikipedia.org/wiki/Oblast_Archangelsk"><span style="color: yellow;">oblast Archangelsk</span></a>. Hij heeft vanaf december 2011 een jaar lang gevangen gezeten omdat hij in 2008 meewerkte aan een onderzoek naar de deportatie van Wolga Duitsers, een onderzoek dat mede in opdracht van het Duitse Rode Kruis werd ondernomen. De <a href="http://www.ornis-press.de/suprun-prozess-verurteilt-aber-straffrei.1456.0.html"><span style="color: yellow;">beschuldiging</span></a> luidde handelen tegen de dataprotectie regelgeving en het schenden van de privacy van de betrokkenen (!). Helaas is onze Russische collega al spoedig weer naar Moskou afgereisd; ik had graag zijn mening vernomen.<br />
<br />
De keynote spreker tijdens de opening was de Ethiopische keizerlijke prins <a href="http://de.wikipedia.org/wiki/Asfa-Wossen_Asserate"><span style="color: yellow;">Asfa-Wossen Asserate</span></a>. Hij wees er op dat de Westerse cultuur de eeuwen door beïnvloed is door andere culturen; wat nu als westers beschaafd geldt, was dat ooit niet. Je daarvan bewust zijn bevordert de integratie. Archieven, zo zei hij, spelen daarbij een belangrijke rol. Deze prins is een begaafd spreker; ook al bracht hij mij niets nieuws, toch werkte zijn betoog inspirerend.<br />
<br />
Donderdag werd de dag geopend met lezingen over de archieven van de <a href="http://libraryresources.unog.ch/content.php?pid=279421&sid=3904086"><span style="color: yellow;">Volkenbond in Genève</span></a> en van de <a href="http://www.eui.eu/Research/HistoricalArchivesOfEU/Index.aspx"><span style="color: yellow;">EU in Florence</span></a>. Jammer dat we niet veel meer vernamen dan dat wat op de betreffende websites ook te lezen is. Het verhaal van de directeur van het Landesarchiv Saarbrücken was interessanter. Hij wees er op dat onderzoek naar de recente geschiedenis van het Saargebied lastig is. De bronnen liggen in Genève bij de VN (archieven van de Volkenbond, dat het gebied van 1920-1935 bestuurde), in het Nationaal Archief in Luxemburg (archieven van de <a href="http://www.cvce.eu/recherche/unit-content/-/unit/en/72d9869d-ff72-493e-a0e3-bedb3e671faa"><span style="color: yellow;">Westeuropese Unie</span></a>, dat de hereniging in 1957 na jaren Frans bestuur met Duitsland regelde), maar ook in Berlijn, Parijs en in het huidige Saarland zelf.<br />
<br />
De meeste lezingen die ik bijwoonde over archiefprojecten waren inhoudelijk historisch van aard. Heel interessant, maar graag hoorde ik het achterliggende verhaal. In Weimar bijvoorbeeld is door samenwerking van verschillende instellingen, zoals het Hauptstaatsarchiv, de Anna Amalia Bibliothek en de Hochschule für Musik Franz Liszt een compleet en gedetailleerd overzicht tot stand gekomen van alle voorstellingen in het <a href="http://www.urmel-dl.de/Projekte/TheaterzettelWeimar.html"><span style="color: yellow;">Hoftheater</span></a>. Graag had ik vernomen hoe de financiering tot stand kwam, hoe de verschillende disciplines het eens werden over de inrichting van de databases en wat men van open data vindt, maar daar was eigenlijk geen ruimte voor.<br />
Het congres van dit jaar bood een boeiend zicht op de ontwikkelingen in het Duitse archiefveld. Maar innovatieve ideeën bracht ik niet mee naar huis! Daarmee is natuurlijk niet gezegd dat er geen vernieuwing is bij onze oosterburen. Het congres werkte voor mij vooral bevestigend: we zijn in ons land, in Gelderland en Arnhem op het goede spoor met digitalisering, e-depot en samenwerking. En die bevestiging is heel stimulerend!<br />
<br />
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-20179197982759326332013-07-07T00:06:00.000-07:002013-07-07T00:06:16.222-07:00Hoe open moeten genealogische data zijn?Deze dagen bracht Coret Genealogie naar buiten dat wordt gewerkt aan een Chrome-extensie op <a href="https://www.wiewaswie.nl/"><span style="color: yellow;">WieWasWie</span></a>, <a href="http://www.genealogiewerkbalk.nl/plusgenealogie/"><span style="color: yellow;">PlusGenealogie</span></a>. Daarop blokkeerde WieWasWie die extensie omdat het eigen businessmodel in gevaar zou worden gebracht. Als WieWasWie zichzelf moet bedruipen, dan zit er niet veel anders op dan deze keuze te maken. Maar hoe verhoudt die keuze zich tot het beleid van open data dat de overheid hanteert?<br />
Strikt genomen is WieWasWie natuurlijk niet de overheid, maar de deelnemende instellingen zijn dat wèl. Voor het Gelders Archief hebben we de keuze gemaakt voor de<span style="color: yellow;"> <a href="http://www.geldersarchief.nl/nieuws/2012/het-roer-gaat-om-strategisch-plan-2013-2016"><span style="color: yellow;">virtuele studiezaal</span></a></span>. We willen ons publiek zoveel mogelijk via onze website bedienen. Dat betekent dat als het om genealogische gegevens gaat,we bijvoorbeeld de indexen op de Burgerlijke Stand en op de doop-, trouw- en begraafboeken (DTB's) met <a href="http://www.geldersarchief.nl/nieuws/2013/gelderse-doop-,-trouw--en-begraafboeken-komen-integraal-op-website"><span style="color: yellow;">scans van de afbeeldingen</span></a> via het web ter inzage geven. Alle microfiches en alle fotokopieën van stukken die in ons oude gebouw op de studiezaal stonden, zijn gedigitaliseerd en zullen stap voor stap op de website verschijnen. Een aparte zaal genealogische bronnen ontbreekt dan ook in ons nieuwe gebouw. Dat is onderdeel van onze verschuiving van fysiek naar virtueel. We zetten mensen en middelen in toenemende mate daar voor in. Deelname aan WieWasWie en het maken van kosten daarvoor, past in dit beleid. Op de lange termijn is onze website onze studiezaal en de plek bij uitstek waar we conform de Archiefwet inzage in de archieven geven. De archieven met de bijbehorende toegangen zijn daar vrij ter inzage. Iedereen die onze data wil gebruiken mag dat doen: bouw er app's mee, benut de data in eigen databases voor wetenschappelijk onderzoek. Dat is zoals we open data interpreteren. Het Gelders Archief biedt het basismateriaal aan, anderen kunnen ermee aan de slag gaan. Het Gelders Archief hoeft daaraan niet te verdienen. Wel is belangrijk dat context en herkomst helder blijven. Ik hoop dat we dit ook met de deelnemers van WieWasWie kunnen afspreken. Iets anders is overigens het aan derden overlaten van het virtueel presenteren van je bronnen, zeker als die derden daar geld voor vragen. Daarbij denk ik bijvoorbeeld aan <a href="http://ancestry.com/"><span style="color: yellow;">Ancestry.com</span></a>. Dan voldoen we, als we onze website als onze studiezaal beschouwen, niet meer aan de wettelijke eis van toegankelijkheid voor iedereen.<br />
Tenslotte: terugkomend op Coret Genealogie: jammer dat er geen overleg heeft plaats gevonden. Dan was er wellicht niet geblokkeerd.Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com5tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-65807841707789957642013-06-19T23:13:00.000-07:002013-06-19T23:13:33.310-07:00Hongaars Archiefcongres (2): archieven van de veiligheidsdienst<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBKuKDAbpDXBsi_LkQ23t8O6_fEzC8TiO_pjAP6PLiEbtVrD_LTH-lIkNxNDGTksSjaCGMkoOHY5n4ZavxzeWSjosNpk2UNLPI7T_eZuf4hkncGMLNHf-kev9X7btUrNHXY4TZbbNQ5Zc/s1600/IMG_1803.JPG" imageanchor="1" ><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgBKuKDAbpDXBsi_LkQ23t8O6_fEzC8TiO_pjAP6PLiEbtVrD_LTH-lIkNxNDGTksSjaCGMkoOHY5n4ZavxzeWSjosNpk2UNLPI7T_eZuf4hkncGMLNHf-kev9X7btUrNHXY4TZbbNQ5Zc/s320/IMG_1803.JPG" /></a>
Aansluitend op het Hongaarse archiefcongres was ik in de gelegenheid om een bezoek te brengen aan het Historisch Archief van de opeenvolgende Hongaarse veiligheidsdiensten <a href="http://www.abtl.hu">(<b>ÁBTL</b>)</a> in Boedapest. Ik werd rondgeleid door de adjunct-directeur, Gergö Bendagúz Cseh. Dit in 1995 opgerichte archief bestrijkt de periode van het communisme (1944-1990). Archieven van de veiligheidsdienst die sindsdien zijn gevormd, worden te zijner tijd overgedragen aan het Nationaal Archief, maar deze bestanden niet. Het Historisch Archief is geen verantwoording verschuldigd aan de regering maar aan de voorzitter van het parlement. Het is gevestigd in een prachtig gebouw dat ooit aan een adellijke familie behoorde. Het heeft dan ook aristocratische allures; de balzaal doet tegenwoordig dienst voor lezingen.
Het archief meet 4 strekkende kilometer. Het is niet in zijn geheel bewaard gebleven. In 1956 is eerst door de revolutionairen en direct daarna door het regiem Kadar veel vernietigd. In 1988 en 1989, in de aanloop naar de omwenteling, werd opnieuw geschoond, maar met beperkt succes.
Het archief bevat de dossiers met rapportages van de geheim agenten, op agent gerangschikt, de "personeelsdossiers" van deze agenten, dossiers betreffende figuren die door het regiem werden gevolgd en stukken betreffende het functioneren van de verschillende diensten.
Het archief met rapportages telt 200.000 dossiers. Ik kreeg er daarvan enkele te zien. Deze bevatten allerhande verslagen, zoals bijvoorbeeld van ontmoetingen van studenten en de visies die daar werden uitgewisseld, of van gesprekken die door arbeiders in fabrieken werden gevoerd. Inmiddels is 10 procent van deze dossiers op de namen die er in voorkomen ontsloten en de database bevat momenteel ongeveer 750.000 namen. Het gaat nog jaren duren voor dit werk voltooid zal zijn. Maar aangezien voorrang is gegeven aan perioden en gebeurtenissen waarvoor veel belangstelling is, voelt het voor het publiek veel positiever.
De dossiers over de geheime agenten dragen op het omslag de naam en schuilnaam van de agent. Zij zijn van groot belang om te kunnen aantonen of iemand voor de veiligheidsdienst werkte. Alleen als het dossier een door betrokkene zelf geschreven en ondertekende verklaring bevat van instemming om als agent op te treden, dan is er voor een rechter vaststaand bewijs. Indirect bewijs, zoals vermeldingen in andere bronnen, hebben geen waarde. Bij gevolg zijn historici en journalisten nogal eens veroordeeld tot betaling van smartengeld omdat zij zich niet op een dergelijke verklaring konden baseren.
Momenteel werkt het archief aan het digitaliseren van de stukken; 2 miljoen scans zijn al gemaakt. Deze zomer worden die gekoppeld aan de database en beschikbaar gesteld aan het publiek op de studiezaal. In de toekomst zal online toegang volgen, natuurlijk met grote aandacht voor de privacy.
Het historisch archief is niet zonder meer toegankelijk. Personen die in de dossiers voorkomen en hun naaste familie hebben recht op kosteloze kopieën van stukken, met dien verstande dat namen van anderen onleesbaar worden gemaakt. Wetenschappelijke onderzoekers mogen onder voorwaarden de originelen raadplegen.
Directeur Gergö is er bijzonder over te spreken dat het voornemen van de regering om stukken uit de dossiers te overhandigen aan de betrokkenen, niet doorgaat. Pressie van de Hongaarse vereniging van archivarissen en van collega's in het buitenland heeft daar mogelijk toe geleid, maar mogelijk spelen andere redenen zo vertelde hij.
Het historisch archief heeft veel contacten met collega-archieven elders in Oost Europa, zoals met het STASI archief.
De ontmoetingen in Hongarije waren boeiend, maar het bezoek aan dit archief maakte op mij de meeste indruk!Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-34860017555441723712013-06-19T02:38:00.000-07:002013-06-19T02:44:01.548-07:00Hongaars Archiefcongres (1)Deze dagen (16-19 juni) ben ik als vertegenwoordiger van de International Council on Archives te gast bij de Hongaarse vereniging van archivarissen tijdens hun Internationale Archiefcongres in Esztergom. Dit congres dreigde vanwege de overstromende Donau niet door te gaan, maar dankzij de daling van de rivier de laatste dagen konden de ruim 300 deelnemers toch welkom worden geheten. Het Hongaars congres is een bijzonder fenomeen, omdat het meer is dan een vakinhoudelijk archiefcongres. Het is de ontmoetingsplaats bij uitstek voor archivarissen die Hongaarse archieven beheren buiten Hongarije. Dat heeft nog steeds alles van doen met de Eerste Wereldoorlog, waarbij Hongarije tot de verliezers behoorde. Zo ongeveer tweederde van het grondgebied ging verloren. Daarmee ontstonden aanzienlijke Hongaarse minderheden in de Oekraïne, Roemenië (Zevenburgen), Slowakije, Slovenië, Servië en Kroatië. Het archiefcongres onderhoudt de onderlinge band en ondersteunt indirect de Hongaarse cultuur ter plaatse. Ik kreeg de indruk dat verschillende Hongaarse collega's nog sterk hangen aan het verleden van Groot-Hongarije. Die indruk werd versterkt toen we een excursie maakten met een groot gedeelte van de congresgangers naar het gedeelte van het district Esztergom aan de andere andere oever van de Donau, tegenwoordig op Slowaaks grondgebied. We bezochten er onder andere een versterking uit de tijd van koning Stefan de Heilige. Toen de menigte halt hield bij een café begon een dorpeling direct te roepen dat hij Hongaar was en dat altijd zou blijven....<br />
Er was tijdens het congres ruime gelegenheid voor contact met collega's. Zo werd ik uitgebreid geïnformeerd over de institutionele wijziging die in de archiefsector is doorgevoerd. De archieven van de verschillende districten (comitaten) zijn met het archief van de landelijke overheid opgegaan in een nieuw Nationaal Archief, vergelijkbaar met de Nederlandse Rijksarchiefdienst van destijds. Voor sommige archieven is dit een vooruitgang, omdat dit een beperkte budgetverhoging betekende ten opzichte van het budget dat door het district werd toegekend. De meeste archieven ervaren de fusie echter als een bezuiniging, en dat niet alleen: er is sprake van controle vanuit Boedapest en de ruimte voor eigen beleid is ingeperkt. Als bijvoorbeeld centraal wordt besloten tot deelname aan een landelijk project, dan moeten alle districtsarchieven menskracht leveren. Buiten het Nationaal Archief bestaan alleen nog de archieven van vier grote steden, daaronder Boedapest, en van de kerken. Enigszins cynisch merkte een collega dan ook op dat de vereniging van archivarissen bijna tot een interne vereniging van het Nationaal Archief was geworden.<br />
<div style="text-align: left;">
Ik realiseerde mij tijdens dit congres dat we er in Nederland relatief goed voor staan, zeker als je bedenkt dat de crisis in het oosten van Europa beduidend harder aankomt dan bij ons. Daar komt dan voor mij nog bij dat we net zijn verhuisd naar een prachtig nieuw pand. Ik keer dan ook met plezier vandaag naar huis terug!</div>
Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-24771598892612686722013-03-16T03:42:00.000-07:002013-03-16T03:42:07.974-07:00International Council on Archives (3)Donderdag en vrijdag vergaderde ik met het ICA bestuur, de <a href="http://www.ica.org/1111/about-executive-board/about-executive-board.html"><span class="Apple-style-span" style="color: yellow;">Executive Board</span></a>, in het Franse Blois. We waren er te gast bij de archivaris van multinational <a href="http://www.saint-gobain.com/en/group/our-history/archives"><span class="Apple-style-span" style="color: yellow;">Saint Gobain Glass</span></a>. Hij beheert een interessant bedrijfsarchief dat terug gaat tot de oprichting van het bedrijf in 1665.<br />
Ik verwachtte dat de Executive Board van de ICA een moeizaam operende club zou zijn en dat niet alleen vanwege het forse aantal van bijna dertig bestuurders en toehoorders, maar ook omdat het altijd lastig is om belangen wereldwijd met elkaar te verenigen. Toch werd er in deze twee dagen veel bereikt, niet in het minst door de vaardige hand waarmee ICA president Martin Berendse de vergadering leidde.<br />
Belangrijk onderwerp was het economisch moeilijke tij waar ook de ICA mee te maken heeft als gevolg van de teruglopende contributies van archiefinstellingen die zelf met bezuinigingen te maken krijgen. Door versobering en door een focus op een beperkt aantal thema's zal de ICA daaraan naar verwachting het hoofd kunnen bieden. De thema's die Martin Berendse aanreikte zijn open government en open data en goed archiefbeheer/records management als voorwaarde om dit te verwezenlijken. Deze thematiek is ook terug te vinden in de opzet van het aanstaande jaarcongres van de ICA in Brussel (23 en 24 november). Het programma daar zal in het teken staan van <i>Accountability, Transparency and Access to Information</i>. Inmiddels hebben zich meer dan 100 sprekers gemeld en de verwachting is dat in Brussel een goed inhoudelijk programma kan worden geboden. Nu al van harte aanbevolen!<br />
<br />
Adjunctdirecteur Young-so Kwon van het Nationaal Archief van Korea was tijdens de bestuursvergadering aanwezig om zijn plannen voor het grote archiefcongres in Seoul in 2016 toe te lichten. Ik heb de indruk dat de Koreanen kosten noch moeite sparen om het tot een succes te brengen. Inhoudelijk zal er nog wel wat gesleuteld moeten worden om een goed programma te kunnen bieden. Daarvoor zullen de Koreanen beter moeten uitleggen wat zij met het congresthema Archieven, Harmonie en Vriendschap bedoelen. Onder een etentje vertelde Young-so Kwon mij dat dit moet worden gezien in de context van het boedhisme, maar na een verhandeling over het stadium van leegte was ik toch nog niet veel wijzer!<br />
Tijdens de vergadering werd van verschillende kanten ingebracht dat de archivaris/records manager veel te bieden heeft, maar dat dit veel te weinig tot de wereld om ons heen doordringt. In dat verband was er kritiek op de afwezigheid van een ICA geluid toen de manuscripten in Timboektoe bedreigt leken. Martin Berendse en ICA secretaris generaal David Leitch zegden toe alerter te zullen zijn. In ieder geval ligt een reactie voor de hand op de voorgenomen Europese regelgeving over <a href="http://www.kvan.nl/nieuws.php?nieuws=209"><span class="Apple-style-span" style="color: yellow;">Data Protection</span></a>, die wel rekening houdt met het recht op vergeten, maar minder met het recht op informatie.<br />
<br />
Na afloop van de vergadering sprak ik met de Canadese archivaris Daniel Caron over zijn koerswijziging die de Library & Archives Canada de digitale wereld in moet leiden. Hij deelt mijn visie dat de online studiezaal de toekomst heeft en dat investeren in digitalisering heel belangrijk is. Ik vroeg hem naar de weerstand tegen zijn beleid. Die is er nog steeds, maar de bijzonder fors stijgende virtuele bezoekersaantallen tegenover nog steeds dalende aantallen fysieke bezoekers bevestigen hem in de ingeslagen weg. Wèl geeft hij toe dat het aantal archivarissen in (het management) van zijn organisatie behoorlijk moet groeien.<br />
Vier lange dagen vergaderen kostte energie, maar de ontmoetingen met collega's uit alle windstreken trokken dat weer recht!Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-22715481450421047472013-03-13T15:22:00.000-07:002013-03-13T15:22:25.972-07:00International Council on Archives ICA (2)Vandaag opnieuw vergaderd met de Programmacommissie. De contacten buiten de vergadering blijven heel interessant. Het is voor het eerst dat ik binnen de ICA een Chinese collega ontmoet die vloeiend engels spreekt. Ze vertelt mij dat er in China geen onderscheid gemaakt wordt tussen lopend, semi statisch en afgesloten archief, althans, als het gaat om de overheidsarchieven die sinds de machtsovername door Mao zijn gevormd. Deze archieven berusten bij de instellingen. De oude historische archieven van de keizers vormen een aparte eenheid. Ik heb haar gevraagd of genealogie net als bij ons een grote vlucht heeft genomen. Die belangstelling groeit nu, maar genealogie was lange tijd niet aan de orde. Vooral families die met de Kuomintang verbonden waren, zwegen of sterker, verdrongen het verleden van hun familie. Zo wist mijn collega uit Beijing ternauwernood nog de naam van haar opa. De historische verhalen die er moeten zijn geweest, werden niet langer doorgegeven. Terwijl tevoren families hun verleden juist koesterden. Maar dat verandert nu er meer vrijheid is en deze chinese archivaris heeft al de eerste stappen gezet om in de archieven informatie over haar familie te vinden.<br />
In de marge van de vergadering spreek ik ook met een collega uit New Orleans, die Cajuns roots heeft. Zij vertelt hoe je uit de archieven kunt aflezen hoe lang de franse taal heeft stand gehouden in<br />
het Amerikaanse Louisiana. Tot in de jaren vijftig vind je daar stukken die in het frans zijn opgesteld.<br />
<br />
In de vergadering van de programma commissie komen de aanstaande ICA-jaarcongressen aan de orde. Eerst dat van Brussel, dat in november wordt gehouden; het programma zie er goed uit en voor ons Nederlanders is het heel aardig dat het zo ongeveer om de hoek plaats gaat vinden. Een jaar later zijn we welkom in Girona. Het jaarcongres van 2014 dat daar wordt georganiseerd, heeft een mooi thema: archieven en creatieve industrie. Veel aandacht dus voor ontwikkelaars van digitale producten die archiefmateriaal als bron gebruiken. Het vierjaarlijkse grote ICAcongres zal in 2016 in het Koreaanse Seoul worden gehouden. Het thema dat door de Koreanen is gekozen luidt: Archieven, harmonie en vriendschap. We vrezen dat dit ertoe kan leiden dat problemen die met archieven samenhangen, worden verdoezeld. Gelukkig wijst onze chinese collega er op, dat je archieven ook kunt beschouwen als middel om mensen identiteit te geven en om te werken aan open government; dat kan vrede, harmonie bevorderen. En natuurlijk kan een congres ook de vriendschap tussen professionals uit de hele wereld versterken. Zelf stel ik voor om lastige kwesties die juist obstakels vormen voor harmonie en vriendschap niet uit de weg te gaan, maar deze nadrukkelijk een plaats te geven binnen het congres. Je kunt daarbij bijvoorbeeld denken over archieven die in het ene land berusten, maar die voor de identiteit van het andere land van groot belang zijn.<br />
Tegen de avond reizen we van Parijs naar Blois, voor de vergadering van de Executive Board van de ICA, die morgen, 14 maart, begint en wordt voorgezeten door Martin Berendse. Daar zal het gaan over de hoofdlijnen van het beleid van de ICA.<br />
Nu eerst nog even het nieuws volgen over de nieuwe paus!Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-61331241591826768412013-03-12T14:22:00.000-07:002013-03-12T14:25:21.569-07:00International Council on Archives ICADeze week vergader ik met verschillende ICAclubs Parijs. Vandaag nam ik, als voorzitter van de Section on Associations voor het eerst deel aan de vergadering van de Programmacommissie van deze ngo. Maar dat betekende eerst door een besneeuwde stad wandelen. Treinen rijden hier maar mondjesmaat, vliegverkeer is ontregeld. Onze Canadese collega reageerde daar verbaasd op. Bij ons ligt iedere winter een paar meter sneeuw en daalt de temperatuur ver onder nul...<br />
We vergaderen in het oude Nationaal Archief, in wat ooit de huiskamer was van Jean Fauvier, directeur tot 1994. Heel mooi, alleen in alle opzichten achttiende eeuws met koude gangen en slecht sanitair. Ik ben heel blij met onze nieuwbouw in Arnhem; maar, alhoewel het uitzicht op de Rijn daar mooi is, ik hoef er geen privé etage!<br />
De brochure over onze nieuwbouw doet het goed, ik ben blij me de engelstalige versie!<br />
<br />
Ik zit bij de programmacommissie vandaag aan tafel met collega's uit Rusland, Ivoorkust, Groot-Brittannië, Canada, China, Australië, Frankrijk, Zwitserland en Catalonië. De commissie heeft tot taak ervoor te zorgen dat het beleid van de ICA mede met behulp van een budget wordt vertaald in concrete projecten. Maar dat betekende de afgelopen jaren steeds meer laat alle bloemen bloeien. Gelukkig worden we het vandaag al snel eens over het belang van focus. Die komt vooral te liggen bij de digitale ontwikkelingen en open government. Daar voel ik me goed bij thuis! Wel wordt opgemerkt hoe het dan moet met werkgroepen die daarbuiten vallen, zoals de groep die zich met zegels bezighoudt. Ik heb er op gewezen dat een focus niet betekent dat al het andere over boord moet. Bij het Gelders Archief hebben we voor de informatiekant van het vak gekozen en voor digitaal toegankelijk maken, maar dat betekent bijvoorbeeld niet dat de correspondentie van Charlotte Sophie Bentinck diep in de depots moet verdwijnen, in tegendeel. Ik vraag me inmiddels zelfs af of die briefwisseling met de toenmalige hoofdrolspelers in Europa niet op de lijst van het werelderfgoed terecht moet komen.... waar een bezoek aan Parijs al niet goed voor is!<br />
In het kader van de focus van de commissie komen nog heel boeiende noties naar voren. Heel interessant vind ik wat Daniel Caron, de directeur van Library & Archives Canada inbrengt. Hij is begonnen met de acquisitie van wat hij noemt format agnostic materials. Daartoe hebben enkele medewerkers de opdracht aan trendwatching te doen én het nieuws nauwgezet te volgen. Ze richten zich vervolgens niet op de traditionele media, maar op twitter, facebook, internetpagina's en dergelijke om zo de maatschappij te documenteren.<br />
Het was een lange dag, maar wel heel zinvol!Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-71207968168381983902012-10-03T06:51:00.002-07:002012-10-03T06:55:44.026-07:0082e Deutscher Archivtag (2): het belang van familiearchieven<br />
<div class="MsoPlainTextCxSpFirst">
Tijdens de Deutscher Archivtag vergaderen de
verschillende <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Fachgruppen</i> van de Duitse archivarissenvereniging, daaronder is ook de <i style="mso-bidi-font-style: normal;">Fachgruppe
Herrschafts- und Familienarchive</i>. Die boden mij een kijkje in de
werkzaamheden van hun leden. Een aantal van hen is als archivaris werkzaam voor
adellijke families die destijds regeringsmacht uitoefenden en nog steeds zelf
hun archieven beheren. Zo is de versnippering van Duitsland in verschillende
staten in het Duitse archieflandschap nog steeds terug te zien. Voor de bestudering
van de geschiedenis van verschillende regio's en zelfs deelstaten zijn deze
archieven onontbeerlijk. Probleem is dat het beheer van deze archieven steeds
meer te wensen overlaat. Oudere adellijke generaties beschouwden het als een
erezaak om hun archief in goede staat te houden en het open te stellen voor het
publiek. Een nieuwe generatie denkt daar anders over. Zij ziet het archief als
een kostenpost waarop bezuinigd kan worden. Tijdens het congres gingen daarom
stemmen op om ervoor te pleiten dat deze adelsarchieven worden ondergebracht
bij de staatsarchieven. Probleem is dan wel weer, dat het in sommige regio's om
wel heel veel archieven gaat. Münster zou zich bijvoorbeeld om 100 archieven moeten bekommeren!</div>
<div class="MsoPlainTextCxSpMiddle">
Ik realiseer me dat we in Gelderland al
anderhalve eeuw adelsarchieven opnemen. De toegankelijkheid van deze bestanden
bezorgt ons nog wel hoofdbrekens, maar voor het nageslacht blijven deze
archieven in ieder geval behouden.</div>
<div class="MsoPlainTextCxSpMiddle">
<br /></div>
<div class="MsoPlainTextCxSpMiddle">
In Nederland is het, sinds we kennis hebben
gemaakt met 23 archiefdingen, bijna niet meer voor te stellen dat er nog veel
tijd wordt ingeruimd om te discussiëren over de zin van het gebruik van de
nieuwe media. Maar dat gebeurde in Keulen heel uitgebreid in een gecombineerde
sessie voor de genoemde archivarissen van familiearchieven en die van
bedrijfsarchieven. Een meerderheid van de daarbij aanwezigen zette grote
vraagtekens bij het gebruik van vooral facebook. Email vinden zij handig, maar
waarom tijd besteden aan facebook, youtube en twitter? Sommigen spraken zelfs over
de facebook-generatie en verwachtten dat dit wel weer zou overwaaien. Gelukkig
waren er ook enkele collega's die ervoor pleitten facebook en andere media in
te zetten als onderdeel van de archiefcommunicatie. Iemand maakte daarbij de
opmerking dat je nog een stap verder zou kunnen gaan en gebruik zou kunnen
maken van de kennis van klanten, van crowdsourcing. Hij leek een roepende in de
woestijn…</div>
<div class="MsoPlainTextCxSpLast">
Thuis gaan dingen mij niet altijd snel genoeg,
maar tijdens deze bijeenkomst heb ik dat allemaal gerelativeerd. Zaken die we
in Arnhem al heel gewoon vinden, worden in delen van de Duitse archiefwereld
nog als heel nieuw gezien. Dat ik een van de weinigen was die tijdens het
congres digitaal aantekeningen maakte, past bij dit beeld. Maar.... je moet
natuurlijk altijd oppassen met het trekken van conclusies!</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-19089878651907007942012-10-03T06:39:00.000-07:002012-10-03T06:42:51.619-07:0082e Deutscher Archivtag (1): historici versus archivarissen<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-size: 13.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Vorige week nam ik in Keulen deel aan de <a href="http://www.archivtag.de/"><span class="Apple-style-span" style="color: yellow;">Deutscher Archivtag</span></a>, het congres van de
Duitse vereniging van archivarissen, de</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"> VDA</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-size: 13.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">. Tijdens de opening van
dit congres sprak de</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"> Oberbürgermeister </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-size: 13.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">van Keulen een dankwoord uit voor alle steun
ondervonden sinds de instorting van het</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"> Historisches Archiv</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-size: 13.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">. Hij meldde dat uiteindelijk 95% van de stukken is
gered. Maar een bijzonder grote krachtsinspanning moet nog volgen om deze
stukken weer beschikbaar te krijgen voor het publiek. Naar schatting zijn daar
6000 mensjaren mee gemoeid. De verwachting is dat het nog zo'n 35 jaar zal duren
voor dit karwei voltooid zal zijn. Ik heb dan ook veel respect voor
stadsarchivaris Bettina Schmidt-</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Czaia</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-size: 13.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">, die aan dit enorme project
leiding geeft en bovendien het <span class="Apple-style-span" style="color: yellow;"><a href="http://www.stadt-koeln.de/5/kulturstadt/historisches-archiv/"><span class="Apple-style-span" style="color: yellow;">Historisches Archiv</span></a> </span>naar
nieuwbouw leidt.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-size: 13.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-size: 13.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Het Duitse congres biedt altijd de gelegenheid voor
interessante ontmoetingen met collega's. Zo sprak ik met</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"> Istvan Kenyeres</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-size: 13.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">, adjunct-directeur van het stadsarchief van Boedapest
over het Hongaarse initiatief om de Handleiding van onze Muller,</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"> Feith </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-size: 13.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">en</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"> Fruin </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-size: 13.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">te vertalen. Dit past in
een streven om de belangrijkste</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"> archivistische </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-size: 13.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">literatuur in het Hongaars uit te geven. Ander
onderwerp was de fusie van de archieven van de </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-style: italic; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">komitaten</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-size: 13.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"> (provincies) met het Hongaarse Nationaal
Archief. Die fusie is min of meer gedwongen tot stand gekomen: de provincies
waren niet langer in staat deze archieven te bekostigen en de staat wilde
alleen de helpende hand bieden als het tot een fusie zou komen. Het doel is
efficiency, maar</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"> Kenyeres </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-size: 13.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">vreest een verdere
achteruitgang van de dienstverlening. De kwestie van de archieven van de
Hongaarse geheime dienst, die internationaal zoveel beroering wekte, is
overigens met een sisser afgelopen. Het kabinet is onlangs gevallen en alles
blijft nu bij het oude.</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-size: 13.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-size: 13.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Met enkele Duitse congresgangers sprak ik over de
relatie tussen archivarissen en historici. Zij klaagden er over dat historici
het heel gewoon vinden, ja het ook verwachten, dat archivarissen de
Duitse <a href="http://www.historikertag.de/Mainz2012/de/startseite.html"><span class="Apple-style-span" style="color: yellow;">Historikertag</span></a> bezoeken,
terwijl andersom historici nooit deelnemen aan het Duitse</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"> archiefcongres</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-size: 13.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">. Historici zijn van mening, zo stelden zij, dat het
beleid van archieven door</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"> hèn </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-size: 13.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">bepaald moet worden. Deze
wetenschappers vinden dat zij degenen zijn die aangeven welke bronnen bij
voorrang ontsloten moeten worden en op welk niveau dit moet gebeuren. Zij
vinden het dan ook niet meer dan normaal dat archivarissen bij hun
bijeenkomsten hun oor te luister leggen en dus</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"> acte </span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-size: 13.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">de présence geven.</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-size: 13.5pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">Bij dit beeld past de lezing die werd gegeven door Sigrun Eckelmann van
de </span><span class="Apple-style-span" style="font-family: 'Times New Roman', serif;"><a href="http://www.dfg.de/dfg_profil/aufgaben/index.html"><span class="Apple-style-span" style="color: yellow;">Deutsche</span></a></span><br />
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;"><a href="http://www.dfg.de/dfg_profil/aufgaben/index.html"><span class="Apple-style-span" style="color: yellow;"> Forschungsgemeinschaft</span></a>. Zij
beschreef de ontwikkeling van digitale onderzoeks-</span><br />
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; mso-bidi-font-family: Times; mso-bidi-font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-fareast-language: NL;">omgevingen als een
initiatief en verantwoordelijkheid van de wetenschap. Archivarissen spelen
daarbij volgens haar een ondersteunende rol. </span><span class="Apple-style-span" style="font-family: 'Times New Roman', serif;">Ik realiseer me dat de situatie in Nederland volledig
anders is. Archiefinstellingen formuleren hun eigen beleid en bepalen
zelf wat zij ontsluiten en wat zij online plaatsen, vanuit een houding die nog
steeds heel aanbod gericht is. Ik neem van het Duitse congres in ieder geval mee
dat we nu eens echt werk moeten maken van het gesprek met onze gebruikers, de
wetenschappers in het bijzonder, zodat er straks een virtuele onderzoeksruimte
tot stand komt die echt aanslaat! Daarbij kunnen we dan bovendien een enquête meenemen dat in Zwitserland is gehouden onder gebruikers van archiefwebsites.
Zoals was te verwachten kan voor een meerderheid van de ondervraagden het
digitale aanbod niet groot genoeg zijn. Wel plaatste onderzoekster Annkristin Schlichte de
kanttekening dat voor de wetenschappelijke onderzoekers onder de geënquêteerden
digitaliseren van bronnen volstrekt geen "must" is, zij gebruiken nog
altijd graag de originele bronnen.</span></div>
Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-54207536533954584622012-08-29T03:40:00.000-07:002012-08-29T03:40:54.044-07:00Congres International Council on ArchivesIn de week van 20-25 augustus nam ik in het Australische Brisbane
deel aan het vierjaarlijkse congres van de International Council
on Archives. Het programma had als thema's duurzaamheid, vertrouwen en en
identiteit.<br />
<div class="MsoPlainText">
Ik<span class="Apple-style-span" style="font-family: inherit;"> was onder de indruk van de keynotelezingen van de Australiërs Michael Carden en Andrew Waugh die
uitlegden hoe zij nu alweer enkele jaren werken met een digitaal depot.
Belangrijke tip die zij meegaven was: beperk je niet tot de duurzame opslag,
maar neem waardering, selectie en beschikbaarstelling mee, aandacht dus voor
het gehele proces. Ook wezen
zij er op dat het uit oogpunt van marketing slim is om niet alleen een e-depot aan
te bieden voor records die blijvend behouden moeten worden, maar ook voor tijdelijk te bewaren bestanden. Dan is de investering voor de
archiefvormer veel interessanter.</span></div>
<div class="MsoPlainText">
Heel boeiend vond ik een presentatie door<span class="Apple-style-span" style="font-family: inherit;"><span class="Apple-style-span" style="font-family: inherit;"> <a href="http://www.ica2012.com/files/data/Full%20papers%20upload/ica12final00345.pdf"><span class="Apple-style-span" style="color: yellow;">Rebecca Stubbs</span></a>. Zi</span>j is verbonden aan het Australian Institute of Aboriginal and Torres Strait Islander Studies (AIATSIS) als manager van de Family history unit. Rebecca liet ons kennis maken met het <i><a href="http://www.blogger.com/goog_240733138"><span class="Apple-style-span" style="color: yellow;">National Link</span></a></i></span><i><a href="http://www.aiatsis.gov.au/fhu/linkup.html"><span class="Apple-style-span" style="color: yellow;"> Up Program</span></a></i> voor aboriginals. In de twintigste eeuw zijn vele duizenden
kinderen gedwongen weggehaald uit aboriginal families en geadopteerd door witte
westerse Australiërs. Zij worden de Lost Generations genoemd. Dit programma
helpt deze mensen om hun familie terug te vinden. Archiefonderzoek is een belangrijk onderdeel van deze zoektocht.</div>
<div class="MsoPlainText">
Rebecca Stubbs is zelf de dochter van een aboriginal vrouw. Haar moeder kwam er pas op haar 31e achter wie haar ouders waren. Het team waaraan zij leiding geeft bestaat
voornamelijk uit medewerkers die net als zijzelf van nabij de tragiek van de Lost
Generations kennen. Zij staan dan ook dicht bij de aboriginal bevolkingsgroep
en genieten hun vertrouwen.</div>
<div class="MsoPlainText">
<br />
De lezing van de Australische hoogleraar Mitchell Whitelaw stemde tot nadenken. Hij wees er op dat we op onze sites nog steeds via een beperkte route toegang bieden: <i>Search</i>, het in te vullen zoekveld, is nog steeds zaligmakend. Hij brak een lans voor een andere wijze van aanbieden van informatie, via wat hij noemt <a href="http://www.ica2012.com/files/data/Full%20papers%20upload/ica12Final00423.pdf"><span class="Apple-style-span" style="color: yellow;">generous interfaces</span></a>. Daaronder verstaat hij onder andere het laten browsen door zichtbare content.<br />
<br /></div>
<div class="MsoPlainText">
De crisis deed zich ook tijdens dit archiefcongres
voelen. Het aantal deelnemers kwam maar net boven de duizend uit, en dat is in
vergelijking met eerdere congressen laag. Ook moest er een fors beroep worden
gedaan op sponsors. Dat leidde ertoe dat de keynotelezingen op de eerste
congresdag werden beheerst door<a href="http://www.ancestry.com/"> <span class="Apple-style-span" style="color: yellow;">ancestry.com</span></a>, de hoofdsponsor van het congres.
Ancestry verdient geld met het wereldwijd tegen betaling aanbieden van scans en
indexen van genealogische bronnen.</div>
<div class="MsoPlainText">
Deze genealogie-multinational liet sprekers aan het woord
die de loftrompet staken over dit bedrijf. Ik begrijp dat zonder Ancestry het congres in een lastig financieel parket was gekomen, maar met deze presentaties had ik grote moeite. Vooral ook omdat het werk van Ancestry op deze manier min of meer een ICA-keurmerk meekreeg, ook al was dit niet de bedoeling van de organisatoren. Onder de sprekers voor Ancestry was Caroline Kimbell van het staatsarchief van New South Wales. Zij legde uit dat dankzij de samenwerking met Ancestry bronnen in haar archief gedigitaliseerd kunnen worden. Dat betekent wèl dat die bronnen online alleen via Ancestry tegen betaling te raadplegen zijn. Dat vond zij geen probleem, omdat diezelfde bronnen nog steeds in de studiezaal van het archief kosteloos ter inzage zijn.<span style="mso-spacerun: yes;"> Persoonlijk voel ik niets voor deze keuze. Ik zie het internet als de plek waar wij in toenemende mate ons publiek bedienen: een verschuiving dus van fysieke naar virtuele studiezaal. Onze bronnen wil ik daar kosteloos aanbieden.</span><br />
<span style="mso-spacerun: yes;"><br /></span>
Tot zover een korte terugblik op Brisbane. Een groot aantal van de gehouden lezingen zijn terug te vinden op de <a href="http://www.ica2012.com/program/full-papers.php"><span class="Apple-style-span" style="color: yellow;">congreswebsite</span></a>.</div>
Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-8920819485954302116.post-60475933345530935582012-06-20T07:59:00.000-07:002012-06-20T08:00:47.323-07:00Winstgevend erfgoed?Afgelopen vrijdag nam ik deel aan de Gelderse Erfgoeddag in Elburg. Die had als thema <i>Ondernemend met Erfgoed</i>. Ik werd dankzij de lezingen en workshops aangezet tot nadenken over hoe ondernemend het Gelders Archief is, maar ook over de vraag hoe ondernemend kàn en màg een archief zijn?<br />
<br />
Een archief levert primair producten die geen geld opleveren, hooguit een vergoeding voor gemaakte kosten.Op grond van de Archiefwet bieden we toegang tot archieven en dat doen we zonder daar geld voor te vragen. Dat is terecht, archieven zijn openbaar en ter inzage voor iedereen, zonder financiële belemmeringen. Bijproducten kunnen iets opleveren, maar ook dan blijven we in de sfeer van een vergoeding van kosten. Dit alles staat haaks op enkele noties die Joep Firet van MKB Winstpunt ons meegaf: ondernemen in het MKB betekent onder andere risico nemen en op gevoel handelen. Als ik voortaan zo te werk ga, dan zal mij dat niet in in dank worden afgenomen door de overheden voor wie het Gelders Archief werkt. We ontvangen onze lumpsum met een duidelijk doel: archiefbeheer. Niet om risicovol in te zetten, ook al gloort er mogelijk winst aan de einder!<br />
Maar <i>cultureel</i> ondernemen kan ook het Gelders Archief: streven naar het bereiken van een breed publiek, het in de hand houden van de kosten en het werven van externe gelden. Ook samenwerken hoort daarbij met als doel grotere efficiency en meer effectiviteit. Die samenwerking hebben we onlangs verdiept door het oprichten, samen met de stichting Gelders Erfgoed, van de coöperatie Erfgoed Gelderland.<br />
Ik vind dat je in de beoordeling van dit ondernemerschap mee moet nemen wat het effect van onze instelling is op de wereld om ons heen. Nog afgezien van de waarde van een archiefinstelling voor de democratie (hoe kapitaliseer je dat?) draagt een archief ook bij aan het welzijn van mensen, direct doordat zij met onze bronnen als hun erfgoed in aanraking komen, indirect doordat zij de boeken en artikelen van historici lezen die teruggaan op diezelfde bronnen. Ook hier hangt geen prijskaartje aan, maar waardevol is het wel. En dan heb ik het nog niet over het bedrijfsleven dat in de toekomst veel meer dan nu zijn goed kan doen met wat wij in huis hebben. Het Gelders Archief beschikt immers over vele miljoenen data, die op termijn 'open' beschikbaar zullen zijn voor hergebruik. Een 'app' die daar iets mee doet is snel gemaakt! Dergelijk commercieel gebruik laat ik met alle plezier over aan de markt. Zo lever ik indirect een bijdrage aan economische bedrijvigheid.<br />
<br />
Tenslotte, de verschillende overheden dringen er bij de culturele sector op aan, om buiten de overheidssubsidies andere financiering te vinden. "Het moet afgelopen zijn met het overheidsinfuus" zei Zijlstra vorig jaar. Als je zonder overheidssubsidie kunt bestaan is dat natuurlijk mooi. Alleen, hier wordt de overheid toch wel erg gezien als staande tegenover de maatschappij. Terwijl de overheid haar betekenis ontleent aan een handelen namens de gemeenschap, aan het behartigen van onze belangen, inclusief die op cultureel gebied. Natuurlijk, als de middelen afnemen, dan moet de tering naar de nering worden gezet. Maar niet vanuit de gedachte dat de sector ten onrechte aanklopt bij de overheid en dat dit nu maar eens afgelopen moet zijn.Fred van Kanhttp://www.blogger.com/profile/05628099244662083452noreply@blogger.com2